Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनो टोका द्वि. श्रु अ ६ आर्द्रकमुनर्गोशालकस्य संवादनि० ५७९ श्रमणः-द्वादशविधतपश्चरणशील, कर्मणो दरवती भगवान् महावीरा, 'महब्धएर पंच अणुव्यए य' महान तान् पश्चाऽणुतांश्च उपदिशति पात्रसाधुमुद्दिश्य पञ्चमहान व्रतान्-माणातिपातादिविरमणलक्षणान तथा-श्रावकाय पश्चाऽनुव्रतान् स्थूल पाणातिपातादिविरलणलक्षणान् 'तहेव' तथैव 'पंचासवसंबरे य-पञ्चाश्रवसंवरांश्च -पञ्च आश्रवान् प्राणातिपातरीन मिथ्यात्वाविरत्यादीन् संवरांश्च सप्तदशमकारकसंयमान् 'पुन्ले सामणिासि ।' पूर्णे श्रामण्ये संयमे 'विरति इह विरतिम् उपदि शतीति-सावधर्मगो नितम्, च शब्दात जीवाजीवपुण्यपानिजेरामोक्षांश्च एतानुपदिशवीत्यर्थ , आर्द्र का गोशाल पति कथयति-'त्तिबेमि' इति-हे गोशालक! इत्यहमा कः कथयामीति । भगवान् तीर्थ करो महावीरः स्वयमाचरति एतान्,
- टीकाश्र-लघ का अर्थ है घातिक कर्म । उससे जो दूर हट जाता है यह 'लगावलककी' कहलाता है । घारह प्रकार के तपश्चरण में जो सदा निरत रहता है वह 'श्रमण' कहा जाता है। भगवान महावीर इन गुणों से विभूषिन हैं। वे पात्र हा विचार करके साधुओं के लिए पांच महाव्रतों का, श्रावो के लिए पांच अणुव्रतों का प्राणातिपात आदि अथवा मिथ्यात्व आदि पांच आत्रत्रों का, सत्तरह प्रकार के संयम का पूर्ण श्रारण्य में विरति अर्थात् पापमय कृत्यों से निवृत्ति का उपदेश देते हैं । 'च' शब्द से जीव, अजीव, पुण्य, निर्जरा और मोक्ष का भी उपदेश देते हैं।
आईक गोशालक से कहते है-ऐसा मैं आद्रक कहता हूँ। ., . आशय यह है की तीर्थकर भगवान श्री महावीर स्वयं चारित्र का पालन करते हैं और जनसमूह में साधुओं के लिए पांच महाव्रतों का
ટીકાઈ– લવને અર્થ ઘાતિય કર્મ છે. તેનાથી જે દૂર ખસી જાય તે 'लवावसक्की' अवाय छे. ५२ रन तपश्वरमा २ सय २० रहेछ. તે શ્રમણ કહેવાય છે ભગવાન શ્રી મહાવીર આ ગુણેથી શોભાયમાન છે. તેઓ પાત્રને વિચાર કરીને સાધુઓને પાંચ મહાવ્રતોને તથા શ્રાવકે માટે પાંચ અણુવ્રતને અને પ્રાણાતિપાત વિગેરે અથવા મિથ્યાત્વ વિગેરે પાંચ આ. વિને સત્તર પ્રકારના સ યમને પૂર્ણ શ્રમણ્યમાં વિરતિ અર્થાત્ પાપમય કથી નિવૃત્તિને ઉપદેશ આપે છે “ઘ' શબ્દથી જીવ, અજીવ, પુણ્ય નિજેરા, અને મોક્ષને પણ ઉપદેશ આપે છે
આદ્રકમુનિ વિશેષમાં શૈશાલકને કહે છે કે-આ પ્રમાણે હું આર્દક કહુ છું.
કહેવા આશય એ છે કે-તીર્થકર ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વયં ચારિ ત્રનું પાલન કરે છે અને જનસમૂહમાં સાધુઓ માટે પાંચ મહાવ્રતને તથા
