Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
--
-
७६०
सूत्रकृताहर णो णेयाउर मवई' यावन्नो नैयायिको भवति अर्थात् न भवति श्रावकरूप प्रत्या. ख्यानं न्यायसिद्धमिति भावः । 'भगवं च णं उदाहु' भगवांश्च खलु उदाह-'संते. गइया पाणा अप्पाउया' सन्त्येकतये माणिनोऽल्पायुषः 'जेहिं समणोवासगस्स थेषु श्रमणोपासकस्य 'आयाणसो आमरणताए जाव दंठे णिविखत्ते भवई' आदानक आमरणान्ताय यावत् दण्डो निक्षिप्तो भवति। 'ते पुन्वमेव कालं करेति' ते पूर्वमेव कालं कुर्वन्ति, 'करित्ता पारलोइयत्ताए पञ्चायति' कृत्वा कालं पारलौकिकत्वाय प्रस्यायान्ति मृत्वा परलोकं गच्छन्ति, 'ते पाणा वि वुचंति तसा वि बुचंति' ते प्राणा अपि उच्यन्ते-सा अप्युच्यन्ते । ते महाकाया ते अप्पाउया ते वहुयरगा पाणा' ते महाकायास्ते अल्पायुपास्ते बहुतरकाः माणाः 'जेहि समणोबासगस्स येपु श्र. मणोपासकस्य 'मुपञ्चक्खायं भवइ' सुपत्याख्यातं भवति । 'जावणो णेशाउर भवई' यौवनी नैयायिको भवति, अर्थान्न भवति श्रावस्प प्रत्याख्यानं निविषयमिति । करके परलोक में जाते हैं। वे प्राणी भी कहलाते हैं, उस भी कहलाते हैं महाकाय भी कहे जाते हैं । ऐसे सम आयु वाले बहुत-से जीव होते है। उनके विषय में श्रमणोपासक का प्रत्याख्यान सुप्रत्याख्यान होता है। अतएव यह कहना न्याय संगत नहीं है कि श्रमणोपासक का प्रत्याख्यान निर्विषय है। । भगवान् श्रीगौतम स्वामी फिर बोले-जगत् में कोई-कोई प्राणी अल्पायु होते हैं । श्रमणोपासक व्रत ग्रहण करने से लेकर मरण पर्यन्त उनकी हिंसा का त्याग करता है। वे पहले ही काल कर जाते हैं और काल करके परलोक चले जाते हैं। वे प्राणी भी कहलाते हैं और उस भी कहलाते हैं। वे महाकाय और अल्पायु भी कहे जाते हैं। ऐसे प्राणी पाहत होते हैं । उनके विषय में श्रावक का प्रत्यारुपान सुपत्याख्यान કમાં જાય છે. તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે, ત્રસ પણ કહેવાય છે. મહાકાય પણ કહેવામાં આવે છે. આવા સમ આયુષ્યવાળા ઘણા જ હોય છે, તેના સંબંધમાં શ્રમણે પાસકનું પ્રત્યાખ્યાન સુપ્રત્યાખ્યાન હોય છે. તેથી જ શ્રમપાસકનું પ્રત્યાખ્યાન ન્યાયસંગત નથી તેમ કહેવું તે નિર્વિષય છે.
ભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામી ફરીથી કહે છે–જગતમાં કેઈ કે ઈ પ્રાણી અલ્પ આયુષ્યવાળા હોય છે શ્રમણે પાસક વ્રત કરવાથી લઈને મરણપર્યન્ત તેની હિંસાનો ત્યાગ કરે છે. તેઓ પહેલાં જ કાળ કરી જાય છે. અને કાળ
કરીને પરલોકમાં જાય છે. તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે. અને ત્રસ પણ . કહેવાય છે. તેઓ મહાકાય અને અલ્પાયુ પણ કહેવાય છે. એવા પ્રાણિ
