Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. २ क्रियास्थाननिरूपणम् काले अकम्मे यावि भवई' सैव-पूर्वोक्ता क्रिया एपकाले-चतुर्यक्षणे अकर्मता चाऽपि भवति-कर्मसंज्ञामपि परित्यजति ‘एवं खलु तस्स' एवं खलु तस्य-वीतरागस्य-ऐपिथिकी क्रिया भवति 'तप्पत्तियं' तत्पत्ययि कम्-ऐपिथिक कि गजन्यम् 'सावज्ज' सावधं कर्म 'त्ति आहिज्जई' इत्याधीयते-सात्पद्यते वीतरागस्याऽपि 'तेरसमे किरियाणे ईरियावहिए' त्रयोदशं क्रियास्थानमैपिथिकम् 'त्ति आहिज्जई' इत्याधीयते-इत्याख्यायते 'से वेमि' तदह ब्रीमि-कथयामि-सुधर्मा स्वामी जम्बूस्वामिनं प्रति कथयति-तीर्थकरोदीरितं नियास्थानं तुभ्यमहं कथ. यामि, 'जे य अतीता-जे य पडुप्पन्ना जे य आगमिस्सा' ये चाऽतीवा:-ये च प्रत्युत्पन्नाः-ये च भविष्यन्तो-भविष्यकाले भविष्यन्ति । 'अरिहंता भगवा' आईन्तो भगवन्तः 'सम्वे ते.एयाई चेव किरियाणाई' सर्वे ते तीर्थकरा:-तानिचैव त्रयोदशक्रियास्थानानि 'भासिसु' अभाषिषुः भापितवन्तः, 'भासें ति' भाषन्ते बद्ध एवं स्पृष्ट होती है दूसरे समय में सिर्फ प्रदेशों से (अनुभाग से नहीं) उसका वेदन होता है और तीसरे समय में निर्जरा हो जाती है। तत्पश्चात् चतुर्थ आदि लमयों से उसकी कर्मसंज्ञा भी नहीं रह जाती।
इस प्रकार उस निष्कषाय वीतराग पुरुष को ऐपिथिकी क्रिया होती है और उसके निमित्त से उसले लाचद्य कर्म होता है। यह तेरहवां ऐपिथिक क्रियास्थान कहलाता है।
श्री स्लुधर्मा स्वामी जम्बूस्वामी ले कहते हैं--हे जम्बू ! तीर्थ कर द्वारा प्ररूपित क्रियास्थो मैंने तुम्हें कहे हैं। जो तीर्थ कर मृतकाल में हो चुके हैं, वर्तमान में है और भविष्य में होंगे, उन सभी अरिहन्त भगवन्तों ने यही तेरह क्रियास्थान कहे हैं, कहते हैं और कहेंगे। થાય છે. બીજા સમયમાં કેવળ પ્રદેશોથી (અનુભાગથી નહીં) તેનું વેદ થાય છે. અને ત્રીજા સમયમાં તેની નિર્જરા થાય છે અર્થાત્ તેની કર્મ સંજ્ઞા પણ રહેતી નથી
આ રીતે તે કષાય વિનાને વીતરાગ પુરૂષને ઐય પથિકી ક્રિયા હેય છે, અને તેના નિમિત્તધી તેને સાવધ કર્મ થાય છે, આ તેરમું ઐર્યાપયિક ફિયાસ્થાન કહેવાય છે.
શ્રી સુધર્માસ્વામી જ બૂસ્વામીને કહે છે કે – હે જરબૂ તીર્થકર દ્વારા પ્રરૂપિત ક્રિયા સ્થાન મેં તમને કહ્યા છે, જે તીર્થકર ભૂતકાળમાં થઈ ચુક્યા છે. વર્તમાનમાં છે અને ભવિષ્યમાં થનારા સઘળા અરિહન્ત ભગવતેએ આ તેર ફિયાસ્થાન કહ્યા છે. કહે છે, અને કહેશે. તેનું પ્રતિપાદન કર્યું છે, કરે છે.
