Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थचोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ३ आहारपरिज्ञानिरूपणम् शरीरादेव जायमानाः, 'सरीरवुक कमा' शरीरव्युत्क्रमाः-शरीरे एव परिवर्धमाना भवन्तो दृश्यन्ते। 'सरीसहारा' शरीराहारा-मनुष्यादिशरीरस्यैवाऽऽहारं कुर्वन्ति । 'कम्मोवगा' कर्मोपगा:- स्वस्वकर्मशमाः 'कम्मणियाणा' कर्मनिदाना:-कमैव निदानमादिकारणं येषां ते तथा-कर्माऽऽत्महेतुमासाद्य तत्र तत्र जायन्ते, 'कम्मगइया' कर्मगतिका:-कर्माऽनुमारगतियुक्ताः, 'कम्मट्रिइया' कर्मस्थितिका:कर्माऽनुसारस्थितिमन्तः 'कम्मणा चे विपरियाप्तमुवे ति कर्मणा चैव विपर्यासम्-अनेकविधगतिमुपयन्ति । ‘से एवमा पाणाहि' तदेवं जानीहि जीनाः कर्मपराधीनाः कालाऽधीना भवन्ति । 'से एवमायाणित्ता' तदेवं ज्ञात्वा 'आहारगुत्ते' आहारगुप्तः-सदोषाहारानिवृत्तो भव, 'सहिए' सहिता-निरवद्याहारयुको भव 'समिए' समितः-पश्च समितिसमितो भव 'सया जए' सहा यता-संयमे यतनावान् __ भव. 'त्ति बेमि' इति ब्रवीमि, सुधर्मस्वामी जम्बूस्वामिनं कथयति-हे शिष्य ! एवमेव यथोक्तं मया जी रविपये आहारादिकं कर्मस्वरूप त्वं जानीहि, ज्ञात्वा च
आदि शरीरयोनिक हैं अर्थात् शरीर में उत्पन्न होते हैं, शरीर में स्थित होते हैं और शरीर में ही बढते देखे जाते हैं। वे मनुष्य आदि के शरीर का ही आहार करते हैं। अपने अपने कर्म के वशीभूत हैं। कर्म ही उनका आदि कारण है। कर्म के अनुसार उनकी गति होती है, कर्म के अनुसार स्थिति होती है और कर्म से ही उनमें उलटफेर होना है। अतएव यह समझो कि संसार के समस्त प्राणी कर्म के अधीन हैं। ऐसा जानकर सदोष आहार से निवृत्त होओ, निर्दोष आहार से यक्त होमो, समितियों से समित तथा सदैव संयम में यातनावान बनो।
त्ति वेमि' सुधर्मा स्वामी जम्बू स्वामी से कहते हैं-हे शिष्य ! जीव के आहार आदि के विषय में तथा कर्म स्वरूप के विषय में मैंने जो कहा જ વિગેરે શરીર સબંધી નિવાળા છે, અર્થાત્ શરીરમાં ઉત્પન્ન થાય છે શરીરમાં સ્થિત હોય છે, અને શરીરમાં જ વધતા દેખાય છે તે મનુષ્ય વિગેરેના શરીરને જ આહ ૨ કરે છે. પિત પે તાને કમને વશ થયેલા છે કર્મજ તેઓનુ આધિકારણ છે કર્મ પ્રમાણે તેઓની ગતિ થ ય છે. કર્મ પ્રમાણે જ સ્થિતિ હોય છે અને કર્મથી તેઓમાં ઉલટ પાલટ થાય છે. તેથી જ એમ સમજવું કે-જાતના સઘળા પ્રાણિયા કમને જ આધીન છે, આ પ્રમાણે સમજીને સદોષ-દોષવાળા આહારથી નિવૃત્ત થવું નિર્દોષ આહારથી યુક્ત થવું. સમિતિથી સમિત તથા હમેશાં સંયમમાં યતનાવાનું બને
त्ति वेमि' सुध-स्वामी सभ्यूस्वाभी२ ४ छ - शिष्य ! આહાર વિગેરેના સ બ ધમાં તથા કર્મના સ્વરૂપના સબંધમાં મેં જે કથન કર્યું
