Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयाबोधिनी टीका वि. श्रु. अ. ७ गौतमस्य देशविरति धर्मादिसमर्थनम् ७५९ बहुतरकाः अनेके माणिनः सन्ति इत्थं भूताः । 'जेहिं समणोवास गस्स' येषु जीवेषुः श्रमणोपासकस्य-व्रतधारिणः श्रावकस्य, 'मुपञ्चक्खायं भवइ' प्रत्याख्यानं मुम स्याख्यातं भवति' 'जाव णो णेयाउए भवइ' यावत्रो नैयायिको भवति । 'भगवंपणं उदाहु' भगवांश्च खलु उदाह-पुनरुवाच 'संतेगइया पाणा समाउया' सन्त्ये कत्तये माणिनः समायुषो भवन्ति, 'जेहिं समणोवासगस्स आयाणासो आमरणवाए जाच दंढे णिक्खित्ते भवा' येषु समायुष्षु जीवेषु श्रमणोपासकस्याऽऽदानशः भामरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तो भवति 'ते सयमेव कालं करेंति' ते स्वयमेव कालं कुर्वन्ति, आत्मनोऽवसानं कुर्वन्ति, न तेषां मारणेऽन्ये प्रमव इति धनिः; 'करिता पारलोइयचाए' कृत्वा पारलौकिकत्वाय प्रत्यायान्ति । 'ते पाणा- वि बुचंति तसा वि चुचंति' ते माणा अप्युच्यन्ते-सा अप्युच्यन्से । 'ते महाकाया ते समाउया ते वहुयरगा' ते महाकायास्ते समायुपस्ते बहुतरकाः 'जेहिं समणोवासगस्स सुपचवायं भवई' येषु श्रमणोपासकस्य सुप्रत्याख्यातं भवति । 'जाव मृत्युपर्यन्त दण्ड का त्याग करता है । ये प्राणी पहले ही काल करते हैं और काल करके परलोक में जाते हैं। वे प्राणी भी कहलाते हैं, त्रस भी कहलाते है, महाकाय और दीर्घकालीन स्थितिवाले भी कहलाते हैं । ऐसे दीर्घायु प्राणी बहुत-से होते हैं । उनके विषय में श्रमणोपासक का प्रत्याख्यान सुप्रत्यारुपान होता है । अतएप आपका यह कहना न्याय संगत नहीं है कि श्रावक का प्रत्याख्यान निर्विषय है।
भगवान् श्री गौतम स्वामी फिर बोले-जगत में कोई-कोई प्राणी समान आयुवाले होते है, जिनको श्रमणोपासक व्रत ग्रहण के समय से लेकर जोवन पर्यन्त दंड देने का त्याग करता है। वे जीव स्वयं ही काल करते हैं, उन्हें मारने में दूसरे कोई समर्थ नहीं हैं। वे काल પ્રહણથી લઈને મરણ પર્યન્ત દડનો ત્યાગ કરે છે તે પ્રાણિયો પહેલા જ કાળકરે છે. અને કાળ કરીને પરલોક માં જાય છે તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે ત્રસ પણ કહેવાય છે. તેઓ મહાકાય અને દીર્ઘકાલની સ્થિતિવાળા પણ કહેવાય છે. એવા દીર્ધાયુ પ્રાણ ઘણું હોય છે, તેઓના સંબ ધમાં શ્રમણપાસકનું પ્રત્યાખ્યાન સુપ્રત્યાખ્યાન હોય છે તેથી જ આપનું આ કથન ન્યાયયુક્ત નથી કે-શ્રાવકનું પ્રત્યાખ્યાન નિર્વિષય છે.
ભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામી ફરીથી કહે છે કે–આ જગતમાં કઈ કઈ પ્રાણી સમાન આયુવાળા હોય છે. જેને શ્રમણે પાસક તથ્રહણના સમયથી લઈને જીવનપર્યત દડ દેવાને ત્યાગ કરે છે. એવા જ પિતાની મેળે જ કાળ કરે છે. તેને મારવા અન્ય કોઈ સમર્થ નથી, તેઓ કાળ કરીને પરલે
