Sutrakrutanga Sutram Part 04

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 758

४९७
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ५ आचारश्रुतनिरूपणम्
विक्रियपुद्गलाः, आहारकशरीरस्याहारवर्गणाः पुद्गलाः, तैजसशरीरस्य तेजःपुद्गलाः, कार्मणशरीरस्य कर्मकर्मणाः कारणम् । एवं स्थिते कारणभेदान्न एतेषामेकत्व गवाश्ववत् । नाऽपि सर्वथा भेद एव एतेषां शरीराणाम्, इत्यपि एकान्तवचनं न बक्तव्यम् । एकत्रैवोपलम्भात्, आत्यन्तिकभेदे एतेषां स्थितौ देशकालादिभेदो भवेत्, गृहदारादिवत् । न तु भेदो द्दश्यते-कारणस्य कालादेः । तस्मान्न सर्वथा भेदः किन्तु - कथञ्चिदेतेषां भेदः कथञ्चिदभेदः, इत्येव सर्वत्रानुभवसिद्ध निष्कलङ्को राजमार्गः अत एकान्तभिन्नमेकान्तमभिन्नमिति वचोऽनाचार सेवनमेव । 'सन्वत्थ' सर्वत्र 'वीरिय' वीर्यम् - चलम् 'अस्थि' अस्ति-विद्यते, 'सन्वत्थ' सर्वत्र 'वीरियं' वीर्यम्बकम् 'णस्थि' नास्ति न विद्यते सर्वस्मिन् वस्तुनि सर्वशक्तिर्विद्यते, पुद्गलों से बनता है, वैक्रिय शरीर वैक्रियवर्गणा के पुद्गलों से बनता है, आहारकशरीर का कारण आहारकवर्गणा के पुद्गल है, तैजसशरीर का कारण तेज और कार्मणशरीर का कारण कर्मणा है । इस प्रकार जैसे गौ और अश्व एक नहीं है, उसी प्रकार ये शरीर भी कारणों में भिन्नता होने से एक नहीं हैं।
पांचों शरीर सर्वथा भिन्न ही हैं, ऐसा एकान्त वचन भी नहीं कहना चहिए, क्योंकि गृह और दारा के जैसे एक ही जगह पाये जाते हैं। सर्वथा भेद होता तो इनके देश काल आदि में भेद होता । इस प्रकार इनमें सर्वथा भेद भी नही है, परन्तु कथंचित् भेद और कथंचित् अभेद है । यही अनुभव सिद्ध और निर्दोष राजमार्ग है । ऐसी स्थिति में इन्हें एकान्त भिन्न या एकान्त अभिन्न कहना अनाचार का सेवन करना है ।
શરીર ઉત્તાર અથવા સ્થૂલ પુદ્ગલેાથી અને છે. વૈક્રિય શરીર, વૈક્રિય વણાના પુદ્ગલેથી મને છે. આહારક શરીરનું કારણુ આહારક વણાના પુદ્ગલેા છે. તેજસ શરીરનું કારણ તેજ અને કાણુ શરીરનું કારણુ કર્માંવગણુા છે. આ પ્રમાણે જેમ ગાય અને ઘેડો એક નથી એજ પ્રમણે આ શરીર પણ કારણેામાં જુદાપણું હાવાથી એક નથી
પાંચે શરીર સથા ભિન્ન જ છે. આ પ્રમાણેનુ એકાન્ત વચન–નિશ્ચય વચન પણું કહેવું ન જોઇએ. કેમકે-આ ઘર અને સ્ત્રીની માફક એક જ સ્થળે જોવામાં આવે છે. સવથા ભેદ હાત તા તેઓના દેશ, કાળ વિગેરેમાં ભેદ આવત। આ રીતે તેએમા સČથા ભેદ પણ નથી. પરંતુ કથાચિત્ ભેદ્ર અને થ'ચિત અભેદ્ય છે. આજ અનુભવ સિદ્ધ અને નિર્દેષ રાજમાર્ગ છે.
આ સ્થિતિમાં આને એકાન્ત ભિન્ન અથવા એકાન્તે અભિન્ન કહેવુ તે અનાચારતુ' સેવન કરવા જેવુ છે,
स० ६३