Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. थु. अ. १ पुण्डरीकनामाध्ययनम्
११९
मन्ना' प्रत्येकं मननम् 'एवं विन्नू वेयणा' एवमेव विद्वान् वेदना, एवमेव प्रत्येकं विद्वान् भवति, प्रत्येकं च वेदना - सुखदुःखानुमत्रो भवत्ति, नहि मिलित्वा सुख दुःखादीनां भोगो भवति, अपि तु येन यत् कृतम् तत्फलं सुबदुःखादि तेनैव भुज्यते, नाऽन्यकृतमन्येन, अन्यथा - कृतस्य हानिः, अकृतस्याऽऽतपत्र प्रसज्येत, 'इह खलु णाइसंजोगा णो ताणाए वा जो सरणाए वा पुरिसे वा एगया पुत्रि णाइसंजोए विषजदाई' इह खलु ज्ञातिसंयोगा नो त्राणाय वा नो शरणाय वा पुरुषो वा एकदा पूर्व ज्ञातिसंयोगान् विपजहाति 'णाइसंजोया वा एगया पुत्रि पुरिसं विष्पजहंति' ज्ञातिमयोगा वा एकदा पूर्वं पुरुषं विप्रजहति 'अण्णे खलु णाइसंजोगा अन्नो अहमंसि' अन्ये खलु है, प्रत्येक की संज्ञा अलग होती है, प्रत्येक का मनन चिन्ता अलग २ है, प्रत्येक की विद्वत्ता और प्रत्येक का सुख दुःख अलग अलग होता है । पर्य यह है कि जिसने जैसा कर्म किया है, वह उसके फलस्व रूइ वैसा ही सुख या दुःख भोगना है, अन्य के किये को कोई अन्य नहीं भोगता | ऐसा हो तो कृनहानि और अकृताभ्यागम नामक दोषों का प्रसंग होगा अर्थात् कर्म का कर्त्ता तो उसके फल भोग से वंचित रह जाएगा और जिसने कर्म नहीं किया उसे उसका फल भोगना पडेगा ! इस प्रकार कर्म भोग की सम्पूर्ण व्यवस्था ही भंग हो जाएगी । इस प्रकार यह निश्चित है कि ज्ञातिजनों के संयोग त्राण या शरण रूप नहीं है । या तो पुरुष ही पहले ज्ञातिजनों के संयोग को त्याग देता है या ज्ञातिसंयोग उस पुरुष को पहले त्याग देते हैं । અલગ હોય છે. દરેકનુ મનન ચિંતન અલગ અલગ હોય છે. વિદ્વત્તા અને દરેકનુ' સુખ દુઃખ અલગ અલગ હોય છે.
તાત્પર્ય એ છે કે—જેણે જેવું કર્મ કર્યું હોય છે, તે તેના ફલરૂપે એવુ' જ સુખ અને દુખ ભાગવે છે. તેણે કરેલ કને ખીજે કાઈ ભેગ વતા નથી. એમ હાય તા કૃતાને અને અકૃતાભ્યાગમ નામના દોષ આવ વાના પ્રસ’ગ પ્રાપ્ત થશે. અર્થાત્ કમ ના કરનારા તે તેનુ ફળ ભે ગન્યા વિનાના રહી જશે. અને જેણે કર્મ કર્યું નથી, તેને તેનુ ફળ ભાગવવું પડશે. આ રીતે ક ભાગની સમગ્ર વ્યવસ્થા જ ભાંગી પડશે.
આ રીતે એ નિશ્ચિત છે કે—જ્ઞાતિ જતેના સચાગ ત્રાણુ અથવા શરણુ રૂપ થતા નથી, અથવા તે પુરૂષ જ પહેલાં જ્ઞાતિ જનેાના સ ચેગને ત્યાગ કરી દે. અથવા જ્ઞાતિ સચાગ તે પુરૂષના પહેલાં ત્યાગ કરી દે છે. જ્ઞાતિ સયાગ મારાથી ભિન્ન છે, હું જ્ઞાતિ સંચાગથી ભિન્ન છું. આવી
