________________
મરણસમાધિ: એક અધ્યયન
47
૩૦) વૃદ્ધચતુદશરણઃ ૧૧૩
જૈન ગ્રંથાવલી (પૃ.૬૮)માં આ સૂત્રનો ઉલ્લેખ છે અને કર્તા તરીકે. દેવેન્દ્રસૂરિનું નામનોંધાયું છે. ગાથાની સંખ્યા ૯૦ની દર્શાવી છે.
ચતુદશરણ નામે બીજા બે પ્રકીર્ણક સૂત્રો પણ મળે છે. જેની નોંધ પઈમ્સયસુત્તાઈ ભાગ-૧માં લેવાઈ છે અને બન્ને પ્રકાશિત પણ કર્યા છે. બેમાંથી એક ચતુદશરણ જે કુશલાનુબંધી અધ્યયન તરીકે ઓળખાય છે. તે વીરભદ્રાચાર્યની રચના મનાય છે. પ્રસ્તુત વૃદ્ધચતુર શરણના કર્તાનું નામ પણ નિશ્ચિત નથી. જો કે જ્ઞાનાંજલી (પૃ.૪૩)માં કર્તા તરીકે વીરભદ્રાચાર્યના નામનો ઉલ્લેખ છે. ૩૧) વિવાહચૂલિયા (વ્યાખ્યાચૂલિકા):
નંદિસૂત્રમાં કાલિક અંગબાહ્ય ગ્રંથોની સૂચિમાં આનો ઉલ્લેખ મળે છે. વ્યવહારભાષ્યાદિમાં કહ્યું છે કે વિયાહની જે ચૂલિકા તે વ્યાખ્યાચૂલિકા.૪ ૩૨) સંસક્ત નિર્યુક્તિ -૧૫
જૈન ગ્રંથાવલી પૃ.૬૦માં આ સૂત્રની ૬૪ ગાથાઓ હોવાનો ઉલ્લેખ છે. અને તેની રચના ૧૪ પૂર્વધર ભદ્રબાહુસ્વામીએ કરી છે એવો પણ ઉલ્લેખ છે અને તેથી ઓઘનિર્યુક્તિ અને પિંડનિર્યુક્તિની માફક સૂત્ર તરીકે તેની ગણતરી કરી શકાય એમ છે. - બીજી ગાથામાં કહ્યું છે કે કોઈ સ્થવિર ભગવંતે બીજા અગ્રાયણીય પૂર્વમાંથી આનો ઉદ્ધાર કર્યો છે. આની ઉપર સંસ્કૃત અવચૂર્ણિ રચાઈ છે."
મુનિવરોને ખપતાં આહારાદિનું વર્ણન અહીં વિસ્તારપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છે. અમુક સંયોગોમાં ઉપજતાં સંમૂર્ણિમ જીવોનું પણ વર્ણન અહીંછે.
૧૧૩. પાટણમાં ઝવેરીવાડામાં, ચુનીલાલ મુલચંદના ઘરભંડારમાં તથા કોડાઈ અને
ડેક્કન કોલેજના ભંડારમાં આ પ્રકીર્ણક હસ્તપ્રતમાં સચવાયેલું છે. ૧૧૪. જુઓ પ્રવચન કિરણાવલી. પૃ.૪૬૮. ૧૧૫. જેસલમેર, ભાવનગર, અમદાવાદમાં ચંચળબાના ભંડારમાં તથા કોડાયમાં આ
પ્રકીર્ણક સચવાયેલું છે. ૧૧૬. પ્રવચન કિરણાવલી. પૃ.૪૬૮.
