________________
મરણસમાધિ: એક અધ્યયન
197
ભદ્ર મુનિ તૃણસ્પર્શ પરિષહ (મરણસમાધિ ગાથા ૫૦૦) શ્રાવસ્તી નગરીમાં જિતશત્રુ નામે રાજા હતો. તેને ભદ્ર નામે પુત્ર હતો. પદ્મ નામના આચાર્ય પાસે ભદ્ર ધર્મનો ઉપદેશ સાંભળી દીક્ષા લીધી. કમથી આગમોનો અભ્યાસ કરી બહુશ્રુત બન્યાં.
એક સમયે તેઓએ એકાકી વિહાર પ્રતિમા અંગીકાર કરી. અપ્રતિબદ્ધ વિહાર કરતાં કરતાં બીજા રાજ્યમાં જઈ પહોંચ્યાં. રાજપુરુષોએ તેમને રાજ્યનો જાસુસ માની સવાલો પૂછડ્યાં, પણ પ્રતિમાધારી ભદ્રમુનિએ જવાબ ન વાળ્યો. મૌન જોઈ તે સઘળા ક્રોધે ભરાયાં. મુનિરાજને પ્રથમ છરાથી ઘાયલ કરી પછી તલવારની ધાર જેવા, છરીની ધાર જેવા અને ભાલાની અણી જેવા તીક્ષ્ણ અણીવાળા દર્ભોથી ગાઢ વ્યથિત કર્યા અને ઉપરથી તેના ઉપર મીઠાનું પાણી છાંટી એક ખાડામાં નાખી દીધા. શરીરના પ્રત્યેક અવયવમાંથી નીકળતું માંસ, ખારા પાણીથી વિદીર્ણ થવા છતાં ક્ષોભથી વર્જિત શાંતરસમાં નિમગ્ન એવા તે ક્ષમાનિધિ મહારાજે કલુષભાવ ન રાખતાં સમાધિભાવથી ઘોરાતિઘોર દુઃસહ વેદનાને સહન કરી. આ પ્રકારે તૃણસ્પર્શ પરીષહને જીતીને અંતે ક્ષપકશ્રેણી પર ચઢીને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિથી શિવપદને પ્રાપ્ત કર્યું.
(આધાર:) - ઉત્ત. સૂત્ર. પૃ.૧૨૨.
સુનંદ શ્રેષ્ઠી જલ્લમલ્લ પરિષહ (મરણસમાધિ ગાથા ૫૦૧) ચંપા નગરીમાં સુનંદ નામે ધનાઢય વેપારી હતો, તે શ્રાવક હતો. અનેક ચીજોનો તે વેપાર કરતો હતો. ઘણો નફો કરતો અને તેથી તેને અભિમાન પણ ઘણું હતું. વિવેકરહિત હોવાને લીધે તેણે સાધુની નિંદા કરી. (શરીરના સંસ્કારથી વર્જિત રહેનારા આ સાધુ ભદ્રપુરુષ જેવા નથી. પોતાને ઊંચા સમજે છે પણ પરસેવાને લીધે શરીર કેટલું દુર્ગધ મારે છે !) સાધુની નિંદાથી ગાઢ દુષ્કર્મ બાંધ્યું. મરીને તે સૌધર્મદેવલોકમાં દેવ થયો. ત્યાંથી આવીને કૌશામ્બી નગરીમાં વસુચન્દ્ર નામના ઈભ્ય-શેઠનો પુત્ર વિશુદ્ધમતિ પણે થયો. વિશાખાચાર્ય પાસે ધર્મશ્રવણ કરીને વિશુદ્ધમતીએ દીક્ષા લીધી, કાળાંતરે સુનંદના ભવનું બાંધેલું દુષ્કર્મ ઉદયમાં આવ્યું. મુનિના શરીરમાં સડેલાં સર્પ જેવી દુર્ગધ આવવા લાગી. તેમના શરીરને
