________________
મરણસમાધિઃ એક અધ્યયન
89.
દબાયેલી મહત્વાકાંક્ષા, ખંડિત વ્યક્તિત્વની તૂટતી ઉલ્કાઓ, કાલભૈરવની દહેકતી
જ્વાલાઓ આપણી પ્રતિક્ષામાં ઊભી છે. આ આપણો ખરો પરિવાર છે, જેની આપણે હંમેશા ઉપેક્ષા કરી છે. આપણે હંમેશા તેનાથી બચવા કોશિશ કરી છે. મૃત્યુને સાચા અર્થમાં જાણીએ તો પલાયનવાદી રસ્તો આપણે છોડી શકીએ.૩
મોતનું સાચું જ્ઞાન અને એ વિશેની તૈયારી આપણને જિંદગી દરમ્યાન પણ સાચી રાહબરી આપશે અને તેનાથી આપણી બીક ટળી જઈ આપણને હિંમત અને ધીરજ રહેશે. જે મોતનો ભેદ પામશે તે જ જીવનનું સાચું રહસ્ય જાણી શકશે. ખરેખર મૃત્યુ એ તો ઈશ્વરે આપેલું વરદાન છે. મૃત્યુ આવશ્યક છે તેમ ઉપયોગી પણ છે. '
મૃત્યુના કારણે જ વિશ્વમાં જન્મ-મરણનું ચક્રનિર્વિને ચાલતું રહે છે. મૃત્યુની ગેરહાજરીમાં જનસંખ્યા એટલી વધી જાત કે જીવવું મુશ્કેલ બનત. જીવનમાં ઉપયોગી સાધનની ઉપલબ્ધિદુર્ભર બની જાત. સૃષ્ટિનું ચક્ર રોકાઈ જાત, લૂંટફાટ અને અરાજકતા ફ્લાત. મૃત્યુનો ડર જ માણસને સદા દુષ્કર્મોથી દૂર રાખે છે અને શુભ કાર્યો કરવા તરફ પ્રેરે છે. આવા, અનિવાર્ય તથા બિહામણા મૃત્યુની ઉત્પત્તિ વિશે બધા ધર્મોમાં જુદા જુદા મતો છે.
બાઈબલ પ્રમાણે Wages of sinis death ૫. પાપનો બદલો મોત. ઈશ્વરની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન એ જ પાપ; આદમ અને ઈવ - દુનિયામાં ઉત્પન્ન થયેલાં પહેલાં સ્ત્રીપુરુષને ઈશ્વરે અમુક વૃક્ષના ફળ ખાવાની મનાઈ કરી હતી. તેનું ગમે તે કારણોસર ઉલ્લંઘન થયું, ત્યારથી મોત દુનિયામાં દાખલ થયું. આમ, નૈતિક દ્રષ્ટિએ જ્યાં સુધી પાપ રહેશે ત્યાં સુધી મોત રહેશે.
જરથોસ્તી ધર્મમાં પણ મોતનું મૂળ પાપ અને પાપનો બદલો મોતના રૂપમાં મળે એવો અર્થ થાય છે. " ગ્રીસની એકદંતકથા પ્રમાણે જગતમાં પ્રથમ જન્મ પામનાર પેન્ડોરા નામની સ્ત્રીને દેવોએ અનેક બક્ષીસો આપી, તે સમયે એક પેટી ન ખોલવાની સખત ૩. પરમસખા મૃત્યુ - કાકાસાહેબ કાલેલકર. ૪. મોત પર મનન - પ્રો. દાવર. પૃ.૪. ૫. એજન – પૃ.૭પ.
એજન – પૃ.૭૪.
