________________
મરણસમાધિઃ એક અધ્યયન
57
જવાબમાં કહ્યું છે કે જિનવચનરૂપી સુભાષિતને મેળવીને શુભગતિનો માર્ગ મેળવનારને મરણનો ભય રહેતો નથી. કારણ આવા સમાધિમરણને પામ્યા પછી વારંવાર મરવું પડતું નથી. જીવન-મરણના ફેરા ટળી જાય છે.
આમ પંડિતમરણને ઇચ્છનાર સાધુપુરષ માટે ઘણી ઉપયોગી માહિતી અહીં ગ્રંથકારે આપી છે.
પ્રકીર્ણકના અંતે ત્રિલોકનાથ શ્રી વીરભગવાનને પોતાના સર્વદુ:ખોનો ક્ષય કરવાની વિનંતી કરી છે. વળી કહ્યું કે મરણના અવસરે જે આત્મા ધીરતાપૂર્વક, મુંઝવણરહિતપણે આ પ્રકીર્ણકની વિધિ મુજબ પચ્ચકખાણને કરશે તે અવશ્ય શાશ્વત સુખના સ્થાન મોક્ષને મેળવશે. ૪
પંડિતમરણ વિષયક મરણસમાધિ પ્રકીર્ણકમાં આતુરપ્રત્યાખ્યાનની ઘણી ગાથાઓ મળે છે. તેમ જ “મૂલાચાર'નામે દિગંબર ગ્રંથની લગભગ ૧૯ ગાથાઓ આ પ્રકીર્ણકને મળતી આવે છે. ૫ ૪. ભક્તપરિજ્ઞા -
આતુરપ્રત્યાખ્યાન પ્રકીર્ણકની જેમ આ પ્રકીર્ણકના કર્તા પણ વીરભદ્રગણિ
છે.
વીરભદ્રગણિના વિષે આપણને સ્ટેજે ખ્યાલ આવે છે કે તેઓ મહાન જ્ઞાની, તત્ત્વજ્ઞ, ધૈર્યવાન મુનિ હતા. તેમના રચેલાં બધા (૪) પ્રકીર્ણકોમાં તેમણે મરણને કેન્દ્રમાં રાખીને જૈનધર્મની વિશિષ્ટ વાતોની રજુઆત કરી છે.
પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં (૧૭૩ ગાથાઓમાં) પણ તેઓએ જેનું વર્ણન કર્યું છે તેનો વિષય અંતકાલે ગીતાર્થ ગુરુ મહારાજ લાયક જીવને આહારનું પચ્ચકખાણ કેવી રીતે કરાવે તે છે. તેથી પ્રકીર્ણકનું નામ યર્થાર્થ જ છે.
પ્રારંભમાં મહાન પ્રભાવશાળી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને નમસ્કાર કરી પોતાના સ્મરણ માટે તથા પરહિત માટે ભક્તપરિજ્ઞા પયગ્રાની રચનાનો હેતુ ૧૪. પર્વ પન્નવણા નો #ારી મદ્રેસાHિI
घीरो अमूढसन्नो सी गच्छइ सासयं ठाणं ।। ४१ ॥ ૧૫. જુઓ પરિશિષ્ટ ન. ૧.
