________________
મરણસમાધિ: એક અધ્યયન
190
કોશાએ ચાતુર્માસ દરમ્યાન ષસ ભોજનના નિયમિત ભોજન કરાવ્યા, ચિત્રશાળા કે જ્યાં કામને પ્રેરક દ્રશ્યો હતા ત્યાં અનેકવાર નૃત્યો કરી સ્થૂલભદ્રનું મન જીતવા કોશિશ કરી પણ અડગ એવા સ્થૂલભદ્રનું ચિત્ત ચલાવી શકી નહીં, બë સ્થૂલભદ્રે તેને સંસારનું સ્વરૂપ સમજાવી, વિષયોની નિરર્થકતા બતાવી વ્રતધારી શ્રાવિકા બનાવી.. આમ, સ્થૂલભદ્ર સ્ત્રીપરિષહ જીત્યો. કામના ઘરમાં રહીને કામને જીત્યો.
(આધાર) - ઉત્ત. વિવૃત્તિ. પૃ.૪૪.
દત્ત મુનિ ચર્યા પરિષહ (મરણસમાધિ ગાથા ૪૯૨) સંગમાચાર્ય વૃદ્ધ થયા, પોતે વિહાર માટે અશક્ત છે એમ માની સિંહાચાર્ય વગેરે શિષ્યોને વિહાર માટે મોકલ્યા. પોતે એક જગ્યાએ સ્થિર રહ્યાં. તેમની સંભાળ લેવા ગુરુ એકવાર દત્ત નામના સાધુને મોકલે છે. દત્ત સાધુ આવીને ગુરુની શાતા પૂછતો નથી. બલ્ક રંજાડે છે.
ગોચરી સમયે આચાર્ય દત્ત શિષ્યને લઈ નીકળ્યાં. મધ્યમ, હલકા કુળોમાં ફર્યા પણ ગોચરી ન મળી. તેથી શિષ્યના જીવને ક્લેશ થયો. ગુરુ શ્રાવકને ત્યાં લઈ ગયા. તે શ્રેષ્ઠીનો પુત્ર છ મહિનાથી રડતો હતો. ગુરુએ ચપટી વગાડતાં તે શાંત થયો. શેઠે ખુશ થઈ લાડવા વહોરાવ્યાં. શિષ્ય આ વાતની ઊંધી અસર લીધી
ગુરુ કામણટ્રમણ જાણે છે અને આમ કરીને રોજ માલમલીદી ઝાપટે છે. વળી પહેલાં મને હલકાં કુળોમાં ફેરવી ગોચરીનો વિયોગ કરાવ્યો. હું થાકીને પાછો જાઉં ને પોતે સારી ગોચરી વાપરે - ખરેખર તો ગુરુ આચારના એટલા કડક હતાં કે શિષ્યને ઉપાશ્રયમાં મૂકી પોતાની ભૂખીસૂકી ગોચરી જે રોજ લાવતા તેને માટે ફરીથી ગયા હતા. શિષ્યને તે ધ્યાનમાં ન હતું. રાત્રે પ્રતિક્રમણ વખતે ગુરુએ ગોચરીસંબંધી લાગેલાં અતિચાર (રેવતીદોષ)ની આલોચના કરવાનું કહ્યું તો તે વખતે બહુમાનને બદલે અપમાન કર્યું.
ગુરુને શાસનદેવ સહાયમાં હતા. ગુરુનું અપમાન થવાથી શાસનદેવે "શિષ્યની કોટડીમાં ચારે તરફથી ધૂળ ભરી અને ઉપરથી વરસાદ વરસાવ્યો.
