________________
મરણસમાધિ ઃ એક અધ્યયન
ભાવના ઘણી હતી. થોડા સમય પછી સુનંદાને ગર્ભ રહ્યો. “બાળકના સહારે તારું જીવન સારુ જશે.” એમ કહી ધનગિરિએ દીક્ષા લીધી.
178
પિતા તથા મામાએ દીક્ષા લીધી છે એમ બાળપણથી જ બાળકના કાને ‘દીક્ષા’ શબ્દનો ઉચ્ચાર ઘણીવાર પડવાથી બાળકને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. પૂર્વના સંસ્કારને લીધે બાળવયમાં જ દીક્ષા લેવાના વિચારથી માતાને કંટાળો આપવાના હેતુથી જ (માતા કંટાળે તો જ કામ થાય, બાકી આમ તો પુત્ર જ સહારો હતો તેથી માને પુત્ર ઉપર અપાર સ્નેહ હોય તે સ્વાભાવિક છે) બાળક રાતદિવસ રડવા લાગ્યો. કોઈ પણ ઉપાયે બાળક શાંત ન થાય.
છેવટે માતા કંટાળી ગઈ અને એક વખત આંગણે ગોચરી અર્થે આવેલા ધનગિરિ મુનિની ઝોળીમાં બાળક જ વહોરાવી દીધું. ૬ મહિનાનું બાળક પણ ઝોળીમાં આવતાં જ શાંત બની ગયું. તે પછી બાળકને સાધ્વીના ઉપાશ્રયમાં શ્રાવિકાઓની દેખભાળ નીચે રાખવામાં આવ્યું. સાધ્વીઓ જે સ્વાધ્યાય નિત્ય કરતા હતાં તેમાંથી વજ્ર નાની ઉંમરે જ અગિયાર અંગ ભણી ગયા.
પુત્રના પ્રેમ અને મોહમા પડેલી માતા શાંત બનેલાં પુત્રની મુનિ પાસે માગણી કરેછે. જાત જાતના રમકડા તથા મીઠાઈ લઈને આવેલી માતા અને મુનિ પાસેનો ઓઘો બન્નેમાંથી બાળકને જે ગમે તેની પાસે જાય એમ રાજા દ્વારા નક્કી થયું. બાળકે દોડીને ઓઘો પકડી લીધો અને નાચવા લાગ્યો.
આઠ વર્ષની ઉંમરમાં પણ દેવોની પરીક્ષામાં તેઓ પાસ થયા. અગિયાર અંગો તથા પૂર્વેનું જ્ઞાન ફક્ત સાંભળીને જ મેળવ્યું હતું. આવા જ્ઞાનને લીધે જ આચાર્યની ગેરહાજરીમાં બધા સાધુઓને વાચના પણ આપતાં ; અને તેથી બધા સાધુઓમાં પણ પ્રિય થયાં. ધીરે ધીરે દસ પૂર્વજ્ઞ બન્યા. ૩૬ વર્ષ સુધી યુગપ્રધાનપદ પર રહ્યાં. સુંદર રૂપ, શાસ્ત્રજ્ઞાન, વિવિધ લબ્ધિના કારણે તેમની ખ્યાતિ બહુ જ ફેલાઈ. દેવો તેમની સહાયમાં રહેતા.
ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણ પછી ૫૮૪ વર્ષે ૮૮ વર્ષની ઉંમરે દેવલોકમાં
ગયા.
(આધાર :) - ઉપદેશમાલા. પૃ. ૧૯૭, ૨૭૮.
