________________
મરણસમાધિ : એક અધ્યયન
171
નારદમુનિએ સાગરચન્દ્ર પાસે જઈ કમલામેલાના વખાણ કર્યા - બન્નેને એકબીજા પ્રત્યે અનુરાગ થયો. શાંબની મદદથી ગુપ્ત રીતે કમલામેલા તથા સાગરચન્દ્રના લગ્ન થયાં. કમલામેલાના પિતા તથા શ્વસુર તેને શોધવા નીકળ્યા અને વિદ્યાઘરોના રૂપે ક્રીડા કરતાં તેઓને જોયાં. તેમણે વાસુદેવને કહ્યું. વાસુદેવે સેના લઈ ચઢાઈ કરી. ભીષણ સંગ્રામને અંતે શાંબે અસલી સ્વરૂપ બતાવી પિતા કૃષ્ણ વાસુદેવના પગમાં પડી માફી માગી. કૃષ્ણે કમલામેલા સાગરચન્દ્રને માફી આપી દીધી. તે પછી ભગવાન નેમિનાથ સમોસર્યા. તે સમયે ધર્મ સાંભળી સાગરચન્દ્ર તથા કમલામેલા અણુવ્રત અંગીકાર કરી શ્રાવક બન્યા.
સાગરચન્દ્રે અષ્ટમી ને ચતુર્દશીના દિવસે શૂન્યઘર અથવા સ્મશાનભૂમિમાં રાત્રિની પ્રતિમા અંગીકાર કરી. નભસેને આ જાણ્યું, અને તાંબાની સોયો ઘડાવી. પછી શૂન્યઘરમાં જ્યાં દુષ્કર પ્રતિમાને ધારણ કરી સાગરચન્દ્ર રહ્યાં હતા ત્યાં આવી તેમની વીસે વીસ આંગળીઓના નખો કાઢી નાખ્યા. વેદનાને પામેલા તે સમભાવથી સહન કરી કાલધર્મ પામી દેવલોકે ગયા.
બીજા દિવસે તપાસ કરતાં તેની હાલત જોઈ આક્રન્દ થવા લાગ્યું. ત્યાં સોયો પણ જોઈ. પછી તેઓ તાંબાની વસ્તુઓ બનાવનારની પાસે ગયા. તેણે કહ્યું “આ નભસેને બનાવડાવી છે.” કુમારો (શાંબ વગેરે) ગુસ્સે ભરાયાં. નભસેનની પાછળ પડ્યા. બન્ને પક્ષે યુદ્ધ થયું. સાગરચન્દ્ર જે દેવ બન્યા હતા તેમણે વચ્ચે પડી શાંતિ કરાવી. પછીથી કમલામેલા પણ સાધ્વી પાસે પ્રવર્જિત બની.
(આધાર :) જિનાગમ કથા સંગ્રહ આવશ્યક ઉપોદ્ઘાત નિર્યુક્તિ. ભાવાનુયોગ
અતિસુકુમાલ
(મરણસમાધિ ગાથા ૪૩૬-૪૪૦)
ઉજ્જૈની નગરીમાં ભદ્રા તથા ભદ્ર શેઠને ત્યાં પુત્ર તરીકે અવંતિસુકુમાલનો જન્મ થયો. નામ પ્રમાણે જ અત્યંત કોમળ સ્પર્શવાળું શરીર હતુ. યૌવનાવસ્થાએ પહોંચેતા ૩૨ સ્ત્રીઓ સાથે પરણ્યા હતા.
એકદા ઘરની નજીકમાં રાખેલી પૌષધશાળામાં ભદ્રશેઠના આગ્રહથી આર્ય સુહસ્તિસૂરિ પધાર્યાં. સાંજના સમયે આચાર્ય મહારાજ અધ્યયન કરતાં હતાં.
