________________
પ્રથમ ગુણ અશુદ્રપણું ઉપર નારદ અને પર્વતકનો કથા. (૧૫) તે નિચે નરકગામી થશે. પરંતુ હું શી રીતે આ પાપના લેપથી મૂકાઈશ?” આ પ્રમાણે ચિંતા કરતા તેણે જેમ તેમ મહાકણથી રાત્રિ નિર્ગમન કરી. પછી પ્રાત:કાળે તેજ મુનિઓની શોધ કરતો તે ઉદ્યાનમાં ગયે. ત્યાં તે મુનિઓને જોઈ તેમને નમસ્કાર કરી તેણે પૂછ્યું કે-“હે ભગવાન! ઘરના કુટુંબમાંથી કઈ પણ માણસ જે અન્યાયમાં પ્રવતે તે ઘરને સ્વામી તે કર્મથી બંધાય કે નહીં?” સાધુએ કહ્યું-“જે કઈ અગ્નિથી સળગાવેલ તૃણને પૂળે હાથમાં રાખે તો તે દાઝે કે નહીં?” બ્રાહ્મણે કહ્યું-“હા, દાઝે. ત્યારે મુનિએ કહ્યું-“તે તેજ રીતે ઘરને સ્વામી પણ બંધાય.” તે સાંભળી બ્રાહ્મણે કહ્યું- હે ભગવાન! તે બંધનથી શી રીતે મુકત થાય?” સાધુએ કહ્યું -“જેમ સળગતા પૂળાને ત્યાગ કરનાર પુરૂષ દાઝતું નથી, તેમ પાપી મનુષ્યને ત્યાગ કરનાર ગૃહસ્વામી પણ મૂકાય છે. આ પ્રમાણે સાંભળીને વૈરાગ્ય પામેલા ક્ષીરકદંબકે તે જ મુનિની પાસે પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરી, અને તે સદ્ગતિને સાધક થયે. - ત્યારપછી લેખશાળા ભાંગી પડી, તેથી નારદ પિતાને સ્થાને ગયે. પર્વતકે ઉપાધ્યાયનું સ્થાન ગ્રહણ કર્યું. વસુ પણ રાજ્યને પામ્યા. તે ન્યાયથી રાજ્યનું પાલન કરવાથી પ્રસિદ્ધિને પામ્યા. પરંતુ શિકાર કરવામાં લંપટ હોવાથી તે હંમેશાં હિંસા કરવા લાગ્યા. એકદા તે વનમાં શિકાર કરવા ગયે, ત્યાં અત્યંત વિશ્વાસ પામેલું મુગતું ટેળું જેમાં તેણે એકલાએ પદસંચાર ન થાય તે રીતે ગુપ્તપણે બાણ મૂકયું. પરંતુ તે બાણ વચ્ચે જ કેાઈ ઠેકાણે અફળાઈને ચૂરેચૂરા થઈ ગયું. તે જોઈ આશ્ચર્ય પામી નિપુણતાથી જોતાં તેણે હસ્તને સ્પર્શ કરવાથી આકાશના જેવી નિર્મળ સફટિક મણિની શિલા જાણી. પછી રાજાએ તે શિલા ગુપ્ત રીતે રાત્રે ઘેર આણ સભામાં સ્થાપન કરી, અને તેના પર સિંહાસન મૂકયું. તે જોઈ લકે કહેવા લાગ્યા કે –“સત્યવાદીપણાથી રાજાનું સિંહાસન આકાશમાં રહેલું છે.” આવી વાત સાંભળીને નારદ કતકથી ત્યાં આવ્યું. તેને પર્વતકે,