________________
(ર૪૮)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ ગ્રહણ કરવાને તરસ એટલે ધાતુના અનેક અર્થ હોવાથી શક્તિમાન થાય છે. અહીં તુ શબ્દને નિશ્ચય અર્થ છે. તે નર કે? તે કહે છેજે મનુષ્યને એકવીશ ગુણ રૂપી રત્નની સંપત્તિ વિગેરે પ્રતિપાદન કરેલી વિશેષણેની વિભૂતિ સુસ્થિત એટલે કુબેધાદિથી દૂષિત નહીં થવાથી ઉપદ્રવ રહિત સ્થિર હોય છે. અહીં કેઈ શંકા કરે કે-પ્રથમ એકવીશ ગુણની સંપત્તિવાળે ધર્મરત્નને છે એમ કહ્યું જ હતું, તે અહીં ફરીથી કેમ કહ્યું? જવાબ-ખરૂં છે. પરંતુ પ્રથમ માત્ર - ગ્યતાજ કહી હતી, જેમકે બાલ્યાવસ્થામાં વર્તતે રાજપુત્ર રાજ્યને યેગ્ય છે એમ કહેવાય છે. હમણા તે તેને કરવાની શક્તિ પણ કહેવાય છે, જેમ યુવાન થયેલા રાજપુત્ર આટલું રાજ્ય ચલાવવાને શક્તિમાન છે એમ કહેવાય છે. ૧૪૦
– – આ પ્રમાણે હોવાથી વિશેષ કરીને પૂર્વાચાર્યોની લાધા
કરે છે –
ता सुष्टु इमं भणियं, पुवायरिएहिं परहियरएहिं । इगवीसगुणोवेश्रो, जोगो सइ धम्मरयणस्स ॥ १४१॥
મૂલાથ–તેથી કરીને એકવીશ ગુણેએ યુક્ત એ મનુષ્ય સદા ધર્મરત્નને ગ્યા છે, એમ પરના હિતમાં આસકત થયેલા પૂવચાર્યોએ સારું કહ્યું છે.
ટીકાથ–-જેથી કરીને આ ગુણાએ કરીને યુક્ત માણસ ધર્મ કરવા શક્તિમાન છે તેથી કરીને અન્ય જનને ઉપકાર કરવામાં તત્પર થયેલા પૂર્વના આચાર્યોએ આ સારૂં કહ્યું છે. શું તે? કે-એકવીશ ગુણેએ કરીને સહિત એવો પ્રાણી હમેશાં ધર્મરત્નને યેગ્ય છે. ૧૪૧
–
–
