________________
( ૨૦ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ. વળી આ રૂપવાળાપણને જે ગુણ કહ્યો છે, તે પ્રાયિક એટલે બહેલતાએ જાણે. કારણકે બીજા ગુણે હોય તે કુરૂપપણને અને બીજા કઈ પણ ગુણરહિતપણને દેષ નથી (અર્થાત્ બીજા બધા ગુણ હોય અને સારું રૂપ કે બીજે કઈ એકાદ ગુણ ન હોય તે તેમાં કાંઈ દેષ નથી). કેમકે –“vrગુurfકરી પપf fwiser ને ” (આ ગુણેમાં જેને ચોથા ભાગે ઓછા ગુણે હોય તે મધ્યમ અને અધ ગુણે ઓછા હોય તે અધમ જાણો) એમ આગળ (૩૦મી ગાથામાં) કહેશે. જો કે અતિશાયીરૂપ તે તીર્થકરાદિકને જ સંભવે છે. પણ જે રૂપે કરીને કઈ પણ દેશ, કાળ કે વયમાં રહેલે પ્રાણી
આ રૂપવાન છે.” એવી કેને પ્રતીતિ ઉત્પન્ન કરે તેજ રૂપ અહીં અધિકારી છે એમ જાણવું. આવા રૂપે કરીને યુક્ત ધાર્મિક પુરૂષ સદાચારમાં પ્રવર્તન કરવાથી ભવ્ય પ્રાણીઓને ધર્મને વિષે ગેરવ (ભક્તિ --શ્રદ્ધા) ઉત્પન્ન કરી ધર્મની પ્રભાવના કરે છે, તેથી તે “પ્રભાવનાને હેતુ થાય છે' એમ ઉપર કહ્યું છે. તથા ક્ષમ-સમર્થ. ગાથામાં જ શબ્દ કહ્યો છે તે મવતિ ક્રિયાપદને ખેંચવા ( લાવવા) માટે છે, અને તથા શબ્દ સમુચ્ચય અર્થવાળો છે. તેથી તેને અર્થ આ પ્રમાણે છે-કેવળ પ્રભાવનાનું કારણ છે એટલું જ નહીં, પરંતુ રૂપવાન પુરૂષ ધર્મને વિષે-ધર્મ પાળવામાં સમર્થ પણ હોય છે. આ સારા સંઘયણનું ફળ કહ્યું. ૯.
અહીં ચંદના સાધ્વીની કથા છે–પાદિક ગુણે કરીને સર્વજનેને આશ્ચર્ય પમાડનારી ચંદના કર્મગ્રંથિને ભેદ કરી શ્રી મહાવીર સ્વામીની પ્રવર્તિની સાધ્વી થઈ. આ કથા પ્રસિદ્ધ હોવાથી લખી નથી.
–
આ
–
-
૧ અર્થાત હોય તે સારું એ પ્રાયિકનો અર્થ છે.
