________________
(૧૫૨ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ
એકદા તે દેવે વિચાર કર્યો કે-“વ્યાપાર વિના રહેવું એ શરમ ભરેલું કહેવાય.” એમ વિચારી તેણે પોતાની ભાર્યાને કહ્યું કે
હે પ્રિયા ! તારા બાપ પાસેથી મને મુડી અપાવ, કે જેણે કરીને હિં વેપાર કરી દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરૂં.' તે સાંભળી તેણીએ પોતાના પિતાને તે વાત કહી. તે સાંભળી તેણે પણ હર્ષ પામી તેને લાખ સોનામહોર આપી. તેનાથી તેણે કપૂર, અગરૂચંદનવિગેરે વસ્તુઓ વડે તે ચિંતામણિની પૂજા કરી શાસ્ત્રમાં કહેલા વિધિ પ્રમાણે વાસભવનના એક ભાગમાં સ્થાપન કર્યો. પછી તેને નમસ્કાર કરી તેણે કેટિ સોનામહોરે ચિંતવી. પ્રભાતકાળે તેની પાસે કરેડ સેનામહરને રાશિ પડેલો તેને પ્રાપ્ત થયું. “મને ચિંતામણિ સિદ્ધ થયો.” એમ જાણી હર્ષ પામી તેણે ભાર્યાને કહ્યું કે-“આ ધન તારા પિતાને આપ.” તેણુએ પણ વિસ્મય પામી તે પ્રમાણે કર્યું. તે જોઈ શ્વશુરનું કુટુંબ હર્ષ પામ્યું.” અને જમાઈનું બહુમાન કરવા લાગ્યું.
ત્યારપછી એકદી તે જયદેવ મોટા ઉત્સવ પૂર્વક હસ્તિનાપુર નગરમાં ગયે. તેને જોઈ તેને પિતા ઘણો હર્ષિત થયે, સ્વજનોએ તેને ઘણું માન આપ્યું, અને બીજા સમગ્ર લેકેએ તેની પ્રશંસા કરી. આ પ્રમાણે તે જ્યદેવ ઉત્તમ સુખનું ભાજન થયો.
આ કથાને ઉપનય આ પ્રમાણે છે–જેમ તે વણિકપુત્ર ચિરકાળ ભ્રમણ કરી કષ્ટવડે મણિવતી નામને પર્વત પ્રાપ્ત કર્યો, અને ત્યાં પણ મોટા કષ્ટથી ચિંતામણિ રત્ન મેળવી તેનું આરાધન કરી તેણે પ્રધાનસુખની સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરી, તે જ પ્રમાણે આ સંસાર સાગરમાં ભ્રમણ કરતા અને મણિવતી પર્વત સમાન મનુષ્યગતિ પ્રાપ્ત થવી દુર્લભ છે, તેમાં પણ અચિંત્ય ચિંતામણિ સમાન જિનધર્મ રૂપી રત્ન મેટા કષ્ટથી પ્રાપ્ત થાય છે. તેનું આરાધના કરવાથી સ્વર્ગ અને મોક્ષનાં સુખ હસ્તતળમાંજ રહેલાં છે, અને તેને ત્યાગ કરવાથી ભરવાડની જેમ દુઃખ અને દારિદ્રયનિએ પ્રાપ્ત થાય છે.
આ પ્રમાણે અતિ દુર્લભ એવી ધર્મ આરાધનની ક્રિયાને કરતે
