________________
(૪૮)
ધમ રત્ન પ્રકરણ. ૌણે અગ્નિદાહથી નિવારી. તે જોઈ “અવિધિથી મરવું પણ સારું નથી.” એમ વિચારતો તે એક ગામમાં ગયો. ત્યાં એક અવ્યકત લિંગવાળા સાધુના મઠમાં ગયો. તે વખતે ભેજનને સમય હતો, તેથી લિંગીએ તેને કહ્યું કે–“તું મારે અતિથિ આવ્યા છે. માટે હમણાં આ મઠમાં બેશ.' એમ કહી તે ગામમાં ગેચરીએ ગયો. થોડી વારમાંજ ઘણું ભોજન લઈને આવ્યો. બન્નેએ તૃપ્તિ પર્યત ભેજન કર્યું. સમયે સોમવસુએ તેને પૂછયું કે- તમારે ધર્મ કે છે? અને તેમાં શું તત્ત્વ છે?” તેણે કહ્યું –“હે ભટ્ટ ! એક ગુરૂના અમે બે શિષ્યો છીયે. અમોએ દીક્ષા લીધા પછી થોડા સમયમાંજ ગુરૂ પરેશ થયાપરલેકમાં ગયા. તેણે અમને ઉપદેશ આપ્યો હતો કે–
સુખે સુવું, મિષ્ટ ભોજન કરવું, અને આત્મા લોક પ્રિય કરો.' પરંતુ આ ત્રણ પદને ભાવાર્થ અમને કહ્યો નહોતો. તેથી હું મારી બુદ્ધિથી આ ગામમાં રહું છું, મંત્ર અને ઔષધ વિગેરેના પ્રયોગથી લેકેનો ઉપકાર કરું છું. તેથી જ હું લેક પ્રિય થયા છું, અને ભજન પણ મિષ્ટ પામું છું, તથા આ મારી શય્યા છે, તેમાં હું સુખે સુઈ રહું છું. આટલું તત્વ હું જાણું છું. તેને પરમાર્થ તે ગુરૂ મહારાજ જાણે. તે સાંભળી સેમવસુએ વિચાર્યું કે –“ગુરૂનો ઉપદેશ તે શ્રેષ્ઠ છે. પરંતુ આ તેને પરમાર્થ નથી. ” એમ વિચારી તેણે ફરીથી પૂછયું કે-“તમારે ગુરૂભાઈ કયાં છે?” તેણે કહ્યું– અમુક ગામમાં છે. તે સાંભળી સમવસુ બીજે દિવસે તે ગામમાં ગયે, અને તેને મળ્યો. તેણે પણ ઉચિત કર્યું અને ભોજન સમયે કહ્યું કે– મારી સાથે ભેજન કરવા ચાલ.' પછી બંને ચાલ્યા. ગામમાં પેઠા તેટલામાં કઈ ભકતે તેને કહ્યું કે “મારે ઘેર પારણું કરવા ચાલે.' તે બે
–મારી સાથે આ મારો અતિથિ છે.” ભક્ત બે કે –“તે પણ આવે, અને તમે પણ આ ” એમ કહી તે બનેને પોતાને ઘેર લઈ શ. તે બંનેના પગ ધોયા પછી મન વાંછિત ઉત્તમ ભેજન કરાવ્યું.
જન કરી અને પિતાને સ્થાને ગયા. બ્રાહ્મણે તેને તેને આચાર