________________
(૧૧૦)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ. બેધ પામી દીક્ષા અંગીકાર કરી. અનુક્રમે તેઓ કાળધર્મ પામી સ્વર્ગ ગયા. આ પ્રમાણે આ યશની ચારિત્રના વિષયમાં માત્ર ઈચ્છા જ હતી, તેથી તે પાપના આરંભથી લીંપાયે નહીં.
–%® – હવે ભાવ શ્રાવકનું ચોથું લક્ષણ કહે છે.
उजुववहारो चउहा, जहत्थभणणं अवंचिगा किरिया । हुतावायपगासण, मेत्तीभावो य सब्भावा ॥ ४७ ॥
મૂલાર્થ–જુવ્યવહાર નામને ગુણ ચાર પ્રકાર છે.-યથાર્થ બોલવું , કેઈને પણ વંચના (દુ:ખ) નહીં કરનારી ક્રિયા૨, ભવિ ધ્યમાં થનારા કષ્ટોને પ્રકાશ ૩ અને સાચે મૈત્રીભાવ ૪.
ટીકાર્ય–ત્ર એટલે સરલ એવે વ્યવહાર એટલે વર્તન-આચરણ તે જુવ્યવહાર નામને ભાવ શ્રાવકને ચેથો ગુણ ચાર પ્રકારને છે. તે આ પ્રમાણે યથાર્થભણન એટલે ધર્મના વ્યવહારમાં, ક્રિય વિક્રયના વ્યાપારમાં, સાક્ષી પૂરવાના વ્યવહારમાં અને રાજવ્યાપારાદિકમાં અવિપરીત-અવિરોધી વચન બોલવું તે. આને ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે–“ભાવશ્રાવકે પરના ચિત્તને રંજન કરવાની બુદ્ધિથી (અથવા પરને છેતરવાની બુદ્ધિથી ધર્મને અધર્મરૂપ તથા અધર્મને ધર્મરૂપે કદી કહેતા નથી, પરંતુ જે સત્ય હોય તેજ મધુર રીતે કહે છે. ખરીદ કરવામાં, વેચવામાં અને સારું કરવામાં પણ ન્યૂન કે અધિક મૂલ્ય કહેતા નથી. કેઈની સાક્ષી પૂરવામાં તેમને બોલાવ્યા હોય તે તેઓ અસત્યવાદી થતા નથી. રાજસભા વિગેરે સ્થળે ગયા હોય તે પણ તેઓ અસત્ય વચન બેલીને કેઈપણ માણસને દૂષિત કરતા નથી તથા ધર્મમાં રક્ત થયેલા તેઓ ધર્મની હાંસી થાય તેવું વચન વર્ષે છે-બેલતા નથી.”૧. તથા અવંચિકા એટલે પરને દુઃખનું કારણરૂપ
