________________
વીસમા ગુણ ઉપર વિજયની કથા. (૬૯). તેણીએ આમ કર્યું જણાય છે. વળી ઉપાધ્યાયે મને કહ્યું છે કે ક્ષમા જ રાખવી. તે તેણીના ઉપર મારે કેપ કરો એગ્ય નથી.” આ પ્રમાણે આત્માને સ્થિર કરી તે પિતાને ઘેર ગયે. તેની માતાએ તેને “વહ કેમ ન આવી?” એમ પૂછયું ત્યારે તે બોલ્યો કે-“તે તે આવતી જ હતી, પરંતુ માર્ગમાં અપશકુન થવાથી મેં તેને પાછી મોકલી.” ત્યારપછી ઘણીવાર વિજયને તેડવા જવાનું કહ્યું, તે પણ તે જતો નથી, અને તે વિચારતો હતો કે “તે બીચારીને શા માટે દુ:ખ ઉત્પન્ન કરવું જોઇયે?” એકદા તેના મિત્રએ તેની ઘણું મશ્કરી કરી, ત્યારે તે સસરાને ઘેર ગયે. ત્યાં ગૌરવ સહિત કેટલાક દિવસ રહ્યો. પછી તેણીને સાથે લઈને પોતાને ઘેર આવ્યા. કેટલેક કાળે તે બન્નેને પરસ્પર સ્નેહ થયા, અનુક્રમે માતા પિતા મરણ પામ્યા, ત્યારે તે દંપતી જ ઘરના સ્વામી થયા
એકદા વિજયે વિચાર્યું કે “અહે! ઉપાધ્યાયે મને યથાર્થ ઉપદેશ કર્યો હતો. ક્ષમાને શે ગુણ થાય છે? તે સાક્ષાત જે. હવે હું પરોપકાર કરવામાં રક્ત થાઉં,” એમ વિચારી તે દીન હીન વગેરેને દાન આપવા લાગ્યા. કોઈને વિવાદ કરતા તે જીતે, ત્યારે તે તેમને મધુર વચનેવડે શાંત પાડો અને કહેતા કે-સ્વજનને છતે અપરાધ આપણે જે હોય તે પણ મનમાં જ રાખો. કારણ કે બોલવા કરતાં ન બોલવું સારું છે, બીજાને પૂછવું તે કરતાં ન પૂછવું જ સારું છે, અને સાંભળ્યા કરતાં ન સાંભળ્યું સારું છે. આ પ્રમાણે વર્તવાથી સ્વજનપણું સુખકારક થાય છે.” એકદા મોટા પુત્ર વિજયને પૂછ્યું કે-“હે પિતા! તમે આ પ્રમાણે સર્વ લેકોને કેમ ઉપદેશ આપે છો?' વિજયે કહ્યું-“હે પુત્ર! મને એ અનુભવ સિદ્ધ છે. તેથી કેને એ ઉપદેશ આપું છું,’ ફરીથી પુત્રે પૂછ્યું-“શી રીતે તમને અનુભવ સિદ્ધ થયું ? તે કહે મને તે જાણવામાં કૌતુક છે.” વિજયે કહ્યું-“તારે એ પ્રશ્ન કરવો નહીં, કારણ કે મેં ઉપદેશમાં જ કહ્યું છે કે–પૂડ્યા કરતાં ન પૂછવું સારું છે, અને સાંભળ્યા કરતાં ન સાંભળ્યું
