________________
(૧૧)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
છે. તે ગુણ કીર્તન આ પ્રમાણે-“મનુષ્યપણું, ઉત્તમ ધર્મ અને જ્ઞાનાદિકથી યુકત ગુરૂ આ સામગ્રી મળવી અત્યંત દુર્લભ છે, માટે તું આત્માનું હિત જાણ. આવા મહાત્મા ગુરૂ ધન્ય મનુષ્યની જ દષ્ટિગેચર થાય છે. આનું સમગ્ર સુખકારક વચનામૃત ધન્ય મનુષ્ય જ પીયે છે. આ મહામુનિના ઉપદેશરૂપી રસાયણ નહીં કરવાથી પ્રાપ્ત થઈને નષ્ટ થયેલા નિધાનની જેમ પાછળથી પશ્ચાત્તાપ થશે.” ઇત્યાદિ. આ બીજે શુશ્રષાને વિધિ કહ્યો. ૨. ૫૦
–
– હવે ત્રીજે અને ચોથે ભેદ કહે છે.
भोसहभेसाई, सोय परओ य संपणामेइ । सइ बहु मनेइ गुरुं, भावं चणुवत्तए तस्स ॥ ५१ ।।
મૂલાથ–પતે ગુરૂને ઔષધ ભૈષજ્ય વિગેરે આપે તથા બીજા પાસે અપેવે ૩. તથા હમેશાં ગુરૂનું બહૂમાન કરે અને તેના ભાવને (ચિત્તની વૃત્તિને) અનુસરે. ૪
ટીકાથે એક વસ્તુથી બનેલું અથવા જેને બહારથી ઉપયોગ થાય તે ઔષધ કહેવાય છે, અને ઘણું વસ્તુઓના સંયોગથી બનેલું અથવા જેને અંદર એટલે ખાવામાં ઉપયોગ થતો હોય તે ભેષજ્ય કહેવાય છે. મૂળમાં મૈષક રિએ પદમાં આદિ શબ્દ છે તેથી બીજી પણ ચારિત્રને ઉપકાર કરનારી વસ્તુઓ રાત-પિતે દાન કરીને તથા પરત બીજા પાસે દાન કરાવીને ગુરૂને પ્રાપ્ત કરે, કહ્યું છે કે
અન્ન, પાણી, ઘણા પ્રકારનું ઓષધ, ધર્મધ્વજ (એ), કામળી, વસ્ત્ર, પાત્ર, ઉપાશ્રય, વિવિધ પ્રકારના દાંડા વિગેરે ધર્મના ઉપકરણ, ઉત્તમ પુસ્તક, પીઠ વિગેરે તથા બીજું જે કાંઈ ચારિત્રધર્મને યેગ્ય હોય તે સર્વ વસ્તુ વિચક્ષણ દાતાર પુરૂષાએ મોક્ષના અથી ભિક્ષુને