________________
( ૫ર )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ અને કર્પરાદિકના ધૂપથી ધુપિત થઈને મને હર પુટવાસાદિક સુગંધને અત્યંત સુંઘી સ્પૃહા-ઈચ્છા રહિત થયા હોય, વિવિધ પ્રકારના ષડુરસવાળા અને ઈચ્છાથી પણ વધારે આહાર કરી, શ્રેષ્ઠ સુગંધિ શીતળ જળનું પાન કરી તથા ઉત્તમ સ્વાદવાળા તાંબૂલ વિગેરેને આસ્વાદ કરી તૃપ્ત થયો હોય, તથા કમળ રૂની તળાઈવાળા મને હર પર્યકમાં રહેલા અને અકસ્માત મેઘની ગર્જના સાંભળી અત્યંત ભય પામેલી ઈષ્ટ ભાર્યાથી ગાઢ આલિંગન કરાયેલ અથવા રતિક્રીડા કરીને ભાર્યાને આલિંગન કરી સુખે સુતા હોય, આ પુરૂષ સર્વ ઇદ્રિના વિષયની પ્રાપ્તિથી અને સર્વ બાધાની નિવૃત્તિથી ઉત્પન્ન થયેલા જે શ્રેષ્ઠ સુખને પોતાના અંતરાત્માવડે વેદે છે અનુભવે છે, તેનાથી પણ મુક્તજીને અનંતગણું સુખ છે એમ પંડિતો કહે છે. આ રીતે આગમના અર્થને વિચાર કરનારાને સંવેગના અધિકપણથી કાળ, સંઘયણ, તથાભવ્યત્વ વિગેરે સામગ્રીના વશથી પરંપરાએ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧૪૫.