________________
ભાવના વિષયેના સત્તર લિંગનું સ્વરૂપ. (૧૩) કરે છે.” શામાટે તે આસક્તિ કરતા નથી? જેથી કરીને તે તત્ત્વાથને જાણ છે એટલે કે જિનવચનનું શ્રવણ કરવાથી તેણે વિષયનું અસારપણું જાણેલું છે. જિનેશ્વરનું વચન આ પ્રમાણે છે-“વિષ
માં લેશ પણ સુખ નથી, પણ તેમાં જીને જે સુખની માન્યતા છે તે નેત્રમાં પિત્તના (કમળાના) વ્યાધિવાળા મનુષ્યને પથ્થર ઉપર સુવર્ણની બુદ્ધિ થાય તેવું છે.' તથા-“કિપાકના ફળની જેમ વિષયો ભેગવતી વખતે મધુર લાગે છે પણ પરિણામે નીરસ થાય છે, કમ્બુની ખરજની જેમ પ્રથમ સુખની બુદ્ધિ આપીને પરિણામે દુ:ખ ઉત્પન્ન કરે છે, મધ્યાન્હ સમયની મૃગતૃષ્ણની જેમ મિથ્યાભ્રાંતિને કરનારા છે, તથા મહા શત્રુ જેવા ભેગો ભેગવ્યાથી નીચ યોનિમાં જન્મ પરંપરાને આપે છે. ૨૪.
તથાवजइ तिव्वारंभ, कुणइ अकामो अनिव्वहंतो उ । थुणइ निरारंभजणं, दयालुओ सव्वजीवेसु ॥ ६५ ॥
મૂલાઈ–ભાવશ્રાવક તીવ્ર આરંભને વજે છે, નિર્વાહ નહીં પામવાથી કદાચ આરંભ કરે તો પણ તેમાં મંદ આદરવાળે હેય. છે, આરંભ રહિત જનની સ્તુતિ કરે છે અને સર્વ જી ઉપર યાળુ હોય છે.
ટીકાથ–તીવ્ર આરંભ એટલે ઘણું પ્રાણીઓની પીડાના હેતુ રૂપ ખરકર્માદિક વેપારને ઢંઢણ કુમારાદિકના વૃત્તાંત સાંભળવાથી કરતા નથી. આરંભ વિના જે નિર્વાહ ન થતો હોય તો મંદ આદરથી કરે છે. ગાથામાં શબ્દ છે તે વિશેષણના અર્થવાળે છે તેથી તેનું વિશેષણ આ પ્રમાણે છે-સલૂક એટલે ગુરૂ અને લઘુપણને વિચાર કરવા પૂર્વક આરંભમાં પ્રવર્તે છે, પરંતુ નિર્દયવૃત્તિથી પ્રવૃત્તિ કરતા નથી. કહ્યું છે કે-“જો કે સમકિતદષ્ટિ જીવ કાંઈક પણ પાપનો આરંભ
૧ ખસ અથવા દાદર.
