________________
(૯૦ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
એવા ગુરૂની પાસે ગૃહસ્થી મહાત્રતાની જેમ અણુવ્રતાને ગ્રહણ કરે, પરંતુ સ્થાપના શુરૂ પાસે ગ્રહણ ન કરે એમ સિદ્ધ થયું. વળી તે વ્રત
૫ર્—ચાતુર્માસ વિગેરે થાડા કાળ પર્યંતનું અથવા તŕ જાવજીવ પ તનુ ગ્રહણ કરે. અથ-વ્રતનું જ્ઞાન થયા પછી, જ્ઞાનિ-તે પ્રસ્તુત વ્રતાને. આ ત્રીજું વ્રતકર્મ કહ્યું. ૩.
આતંક–રાગ અને ઉપસર્ગ-દ્વિવ્યાર્દિક ઉપદ્રવ તેમના સ ંબંધ થયા છતાં પણ સ્થિરભાવ-ચિત્તમાં કપ્યા વિના સમ્યક્ પ્રકારે પાળે. ( આ ચેાથું વ્રતક. ૪) તેમાં વ્યાધિના સંબંધમાં આરદ્વિજનુ દૃષ્ટાંત અને ઉપસર્ગના સંબ ંધમાં કામદેવ શ્રાવકનુ દેષ્ટાંત જાણવુ. ૩૬. -X®•*• - આરાગ્ય દ્વિજની કથા.
ઉજ્જયની નગરીમાં દેવગુપ્ત નામના બ્રાહ્મણ હતા. તેને નંદા નામની ભાર્યાં હતી. તેની કુક્ષિથી ઉત્પન્ન થયેલા તેને એક પુત્ર હતા. તે કાઇ પણ પૂર્વ જન્મના દુષ્કૃતથી રોગાવડે વ્યાપ્ત હતા, તેથી તેનું નામ પાડયુ નહાતુ, પણ લાકમાં તેનુ રોગ એવું નામ પ્રસિદ્ધ થયું હતું. એકદા ઇશ્વર નામના મુનિ ગેાચરી માટે અટન કરતા તેને ઘેર આવ્યા. તે વખતે બ્રાહ્મણે તે પુત્રને સાધુના પગમાં પાડી વિન ંતિ કરીકે—“ હે ભગવાન ! તમે સર્વ જાણેા છે, તેથી કરૂણા કરીને આ પુત્રના રોગની શાંતિના ઉપાય કહેા. ” સાધુએ કહ્યુ — ગાચરી માટે નીકળેલા અમે કાઇ સાથે કાંઇ પણ વાત કરતા નથી ” ત્યારે તે બ્રાહ્મણ મધ્યાન્હ સમયે પુત્રને સાથે લઇ ઉદ્યાનમાં ગયા. ત્યાં ગુરૂને વાંદી તેણે પૂછ્યું. ત્યારે ગુરૂ ખેલ્યા કે—“ દુઃખ પાપથી થાય છે, તે પાપ ધર્મ થી અવશ્ય નાશ પામે છે. કેમકે અગ્નિથી ખળતુ ઘર જળના સમૂહથી મૂઝાઇ જાય છે. સારી રીતે આચરેલા ધર્મ વડે સમગ્ર દુ:ખા શીઘ્રપણે નાશ પામે છે, અને બીજા ભવમાં પણ ફરીને તે દુ:ખા
1)