________________
ગુરૂશુશ્રષા ઉપર સંપ્રતિ રાજાના કથા.
(૧૨૩)
કેઈ પણ ઠેકાણે મેં આ સાધુને પૂર્વે જેયા છે.” એમ તર્ક વિતર્ક કરવાથી રાજાને જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું, અને તેણે ગુરૂને ઓળખ્યા. તેથી તે રાજા મનમાં અપાર હર્ષથી પૂર્ણ થઈ સામગ્રી સહિત ગુરૂની સમીપે ગયે, નમ્રતા સહિત તેના ચરણ કમળને નમે, અને વારંવાર પોતાના કપાળ વડે ગુરૂના ચરણને સ્પર્શ કરી હર્ષના જળ વડે નેત્રને ભરપૂર કરી પૂછવા લાગે કે–“હે ભગવન! સામાયિક ચારિત્રનું શું ફળ?” ગુરૂએ જવાબ આપ્યો-“હે રાજન ! અવ્યક્ત સામાયિકથી રાજાદિકની સમૃદ્ધિનું ફળ મળે છે, અને વ્યકત સામાયિકનું ફળ મોક્ષ અથવા સ્વર્ગ છે.” તે સાંભળી રાજાને ખાત્રી થઈ તેથી તેણે ફરી પ્રણામ કરી પૂછયું કે શું આપ પૂજ્ય મને ઓળખો છે કે નહીં ? ” ગુરૂએ ઉપગ આપી કહ્યું કે –“અમે તમને સારી રીતે ઓળખીયે છીયે. તમે પૂર્વ ભવે કૌશાંબી નગરીમાં એક દિવસ મારા શિષ્ય હતા, અને અત્યારે સંપ્રતિ નામના રાજા થયા છે.” તે સાંભળી “અહો ! ભગવાનનું જ્ઞાન તો અતિશય આશ્ચર્ય કારક છે.” એમ વિચારી તુષ્ટમાન થઈ હાથ જોડી રાજાએ ફરીથી કહ્યું કે–“તો હે ભગવન્! મને આજ્ઞા આપો હવે હું શું કરું ?” ગુરૂએ કહ્યું—“હે રાજન ! સાધુધર્મ કે શ્રાવકધર્મને અંગીકાર કરે.” ત્યારે વિચાર કરી રાજા અણુવ્રત અને ગુણવ્રતને અંગીકાર કરી શ્રાવક થયે. ત્યારથી આરંભીને રાજા બહુમાન પૂર્વક ગુરૂની સેવા કરવા લાગ્યું. તેણે ગુરૂના ઉપદેશથી ઘણાં ચૈત્ય કરાવ્યાં, પોતાના રાજ્યમાં રથયાત્રામાં પ્રવર્તાવી, સામંત રાજાઓને પ્રતિબોધ પમાડયા, તેઓને પણ ચેત્યભવન કરાવવામાં પ્રવર્તાવ્યા, સાધુઓને દાનાદિક વાત્સલ્ય કર્યું, તથા સાધર્મિક જનોને અત્યંત ઉન્નતિ પમાડયા. ઘણું છે કહેવું? અનાર્ય દેશોમાં પણ તેણે લોકોને ઉપશમ પમાડયા કે જેથી તે દેશમાં પણ સાધુઓ સુખે કરીને વિચરવા લાગ્યા.
એકદા દુષ્કાળને સમયે રાજાએ વિચાર કર્યો કે–“મારે પિંડ સાધુઓના ઉપકારમાં આવતા નથી, તે પણ કાંઈ પણ ઉપાય કરીને
