________________
(૧૮) '
ધર્મરન પ્રકરણ
લેકે તે જોઈ બોલ્યા કે –“અહો ! આ પર્વતકે રાજા પાસે બેટી સાક્ષી પૂરાવી.” એમ કહી તેને તિરસ્કાર કરી તેને નગરી બહાર કાઢી મૂકો. અને નારદ સત્યવાદી છે એમ કહી તેને સત્કાર કર્યો. પછી નારદ પિતાને સ્થાને ગયા. બાકીની કથા બીજા ગ્રંથથી જાણી લેવી.
આ કથાને ઉપનય (તાત્પર્ય ) એ છે જે--નારદે સૂક્ષ્મ બુદ્ધિને લીધે બકરાને હ નહીં, અને પર્વતકે શુદ્ર બુદ્ધિને લીધે તેને હો તેથી નારદ પિતાને અને પર ઉપકારી થયે, તથા પર્વતક સ્વપરને અનર્થકારક થયે. ઈતિ.
હવે બીજા ગુણમાં પ્રશસ્ત રૂપવાળા એમ જે કહ્યું, તેનું
સ્વરૂપ અને ફળ બતાવે છે.
संपुबंगोवंगो, पंचिंदियसुंदरो सुसंघयणो ।
होइ पभावणहेऊ, खमोय तह रूववं धम्मे ।।१। મૂલા–સંપૂર્ણ અંગોપાંગવાળો, પાંચ ઇન્દ્રિયો વડે સુંદર અને સારા સંઘયણવાળા જે હોય તે રૂપવાન કહેવાય છે. તે પુરૂષ ધર્મને દીપાવી શકે છે, તથા ધર્મ પાળવામાં સમર્થ હોય છે.
ટીકા–જેના મસ્તક વિગેરે અંગે તથા અંગુલિ વિગેરે ઉપાંગે સંપૂર્ણ હોય એટલે ન્યનતા રહિત હોય તે સંપૂર્ણ અંગોપાંગવાળે કહેવાય છે. કહ્યું છે કે-“મસ્તક, છાતી, ઉદર (પેટ), પીઠ, બે હાથ અને બે સાથળ એ આઠ અંગે કહેવાય છે, આંગળી વિગેરે ઉપાંગ કહેવાય છે, અને બાકીના અંગે પાંગ કહેવાય છે. અર્થાત વિકળ અંગવાળો ન હોય એ તાત્પર્ય છે. તથા રિફુલ્હાપ્રાકૃત હેવાથી (સમાસમાં) વિશેષણ () ને પાછળ મૂકયું
