________________
અઢારમા વિનય ગુણનું વર્ણન. ( ૬૧) તે કહે છે—જેથી કરીને પ્રાણીઓને સંગાતથી ઉત્પન્ન થનારા ગુણે હોય છે. તે માટે જ કહ્યું છે કે –“ ઉત્તમ પુરૂષને સંગ શીળ રહિત માણસને પણ શીળવાળાં કરે છે. જેમકે મેરૂ પર્વતને લાગેલું તૃણ પણ સુવર્ણપણાને પામે છે. ”
– ® – હવે અઢારમા વિનય ગુણને આશ્રી કહે છે–
विणो सव्वगुणाणं, मूलं सन्नाणदसणाईणं ।। मोक्खस्स य ते मूलं, तेण विणीअो इह पसत्थो ॥ २५ ॥
મૂલથ–વિનય એ સત્ય જ્ઞાન અને દશન વગેરે સર્વ ગુણેનું મૂળ છે, અને તે ગુણે મોક્ષનું મૂળ છે, તેથી વિનયવાળે માણસ અહીં ધર્મના અધિકારમાં પ્રશસ્ત કહ્યો છે.
ટીકાથ–વિનીત્તે-દૂર કરાય અથવા લીન કરાય આઠ પ્રકારનું કર્મ જેનાવડે તે વિનય કહેવાય છે એ સિદ્ધાંત પ્રમાણે વ્યુત્પત્તિ છે. કહ્યું છે કે –“જેથી કરીને ચાતુરંગ મોક્ષને માટે આઠ પ્રકારના કર્મને દૂર કરે છે, તેથી કરીને સંસારનો નાશ કરનાર વિદ્વાનો તેને વિનય કહે છે.” તે વિનય સર્વ ગુણેનું મૂળ કારણ છે. તે વિષે સૂત્રમાં કહ્યું છે કે –“વિનય શાસનનું મૂળ છે, અને વિનયવાળેજ સંયમી થાય છે. જે માણસ વિનયથી રહિત હોય તેને ધર્મ કયાંથી હોય? અને તપ પણ ક્યાંથી હોય? ” કયા ગુણાનું મૂળ છે? સત્ જ્ઞાન અને દર્શન વિગેરેનું. તે વિષે કહ્યું છે કે–“વિનયથી જ્ઞાન, જ્ઞાનથી દર્શન, દર્શનથી ચારિત્ર અને ચારિત્રથી મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. મેક્ષમાં નિરાબાધ સુખ છે. તેથી કરીને શું ? તે કહે છે–પુનઃ -“ફરીથી’ શબ્દના અર્થવાળા જ શબ્દનો અહીં સંબંધ છે, તેથી વળી તે ગુણે મોક્ષનું મૂળ છે. કેમકે “સમ્યક્ દર્શન, જ્ઞાન અને ચા
