________________
ભાવ શ્રાવકનું વર્ણન.
(૭૯) જેઓ સારી રીતે કૃતજ્ઞ હોય, જેઓ વિનયવાળા હાય, જેઓ રાજવિરૂદ્વાદિક કામ કરતા ન હોય, જેઓ સુંદર શરીરવાળા હોય, જેઓ શ્રદ્ધાળુ, સ્થિર ચિત્તવાળા અને સર્વ સામગ્રી યુક્ત હય, તેઓ પ્રવ્રાજ્ય લેવાને યોગ્ય છે.” તે આ એકવીશ ગુણેએ કરીને કયા ધર્મનું અધિકારીપણું કહ્યું? આ પ્રશ્નનો જવાબ આપે છે કે “જે આ સર્વે અન્ય શાસ્ત્રોનાં લક્ષણે કહ્યાં તે પ્રાયે કરીને તે તે ગુણેના સ્થાનના અંગભૂત જ છે. જેમ ચિત્રામણમાં વર્ણની શુદ્ધિ, વિચિત્ર (જૂદા જૂદા) વર્ણરંગ, રેખાની શુદ્ધિ અને જુદા જુદા (શોક હર્ષાદિક) ભાવો દેખાય છે તેમ અહીં પણ જાણવું. અને આ એકવીશ ગુણે તે બધી જાતના ચિત્રોની સાધારણ ભૂમિકાની જેમ સર્વ ધર્મના સ્થાનેમાં સાધારણ જ છે. એમ સૂક્ષમબુદ્ધિથી વિચારવું. તે વિષે આગળ સુવિહં પરથi. ના અર્થમાં કહેશે કે-“જેને આ એકવીશ ગુણરૂપી રત્નની સંપત્તિ સારી રીતે પ્રાપ્ત થઈ હોય, તે પુરૂષ આ બન્ને પ્રકારના ધર્મરત્નને સંપૂર્ણ રીતે ગ્રહણ કરવા શક્તિમાન છે.” તેથી કરીને જ કહે છે –
सइ एयम्मि गुणोहे, संजायइ भावसावयत्तं पि । तस्स पुण लक्खणाई एयाइं भणंति सुहगुरुणो ॥ ३२ ॥
મૂલાઈ–આ ગુણોને સમૂહ હોય તે જ ભાવશ્રાવકમાણું પણ પ્રાપ્ત થાય છે. અને તે ભાવશ્રાવનાં લક્ષણે ઉત્તમ ગુરૂઓ આ પ્રમાણે કહે છે.
ટીકાર્ય–આ હમણાં કહેલો જઘન્ય, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ રૂપ ગુણેને સમૂહ વિદ્યમાન છતેજ ભાવશ્રાવપણું પણ સંભવે છે, તે પછી ભાવસાધુપણું તો દૂર રહો એ (પણ) ને ભાવાર્થ છે. અહીં કેઈ શંકા કરે કે-તમે ભાવશ્રાવકપણું એ શબ્દ બોલ્યા તે શું તે સિવાય બીજું પણું શ્રાવકપણું છે? તેને જવાબ આપે છે કેહા, બીજું પણ છે. કેમકે આ જિનાગમને વિષે સર્વે પદાથે ચાર
