________________
(૨૬)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ, ત્યારપછી તે શુકલ પક્ષના ચંદ્રની જેમ અનુક્રમે સમગ્ર કળાઓને ગ્રહણ કરતે યુવાવસ્થાની લક્ષ્મીને પામ્યું. ત્યાર પછી તે સરખી વયવાળા અનેક નાગરિક કુમારની સાથે સ્વેચ્છાએ વિચરવા લાગ્યા. કેઈવાર વીતરાગના મંદિરમાં વિચિત્ર સ્નાત્રપૂજા, શ્રેષ્ઠ વાજિત્ર, ગીત, નૃત્ય વિગેરે વિનેદને કરતો હતો, કઈવાર આચાર્ય મહારાજ પાસે જઈ શુદ્ધ તત્ત્વને બંધ કરનારી ધમકથા સાંભળતા હતા, કે વખત હેતુ અને યુક્તિ પૂર્વક ઉત્તમ ધર્મના આચારને વિષે વિચાર કરતા હતા, અને કેઈ વખત દીનહીન જનેને તેના મનોરથ કરતાં પણ અધિક દાનવડે આનંદ પમાડી તેઓએ વર્ણન કરાતી જિનધર્મની પ્રશંસા સાંભળતું હતું. આ પ્રમાણે કરવાથી તેણે ઘણું ભવ્યજનેને જિનમુનિઓની સેવા કરવામાં રસિક બનાવ્યા.
એકદા ધમશેષ નામના મંત્રીની ભાય પ્રિયંગુની દાસીઓએ તે સુજાતને મિત્રમંડળ સાથે કડા કરતે જે. તેથી તેઓનું હૃદય અત્યંત આકર્ષાયું, તેથી ચિરકાળ સુધી તેઓ ત્યાંજ ઉભી રહી. પછી મંત્રીને ઘેર ગઈ. તેઓને પ્રિયંગુએ વિલંબ થવાથી ઘણે ઠપકે આપે ત્યારે તેઓ બોલી કે-“હે સ્વામિની! આજે અમે કાંઈક અપૂર્વ આશ્ચર્ય જોયું, તે જોઈ અત્યંત મેહ પામી પ્રોજન (કામ) ને પણ વિસરી જવાથી કાળને અતિક્રમ થયે તે પણ અમારા જાણવામાં આવ્યું નહીં, તેથી આ એક અમારે અપરાધ સહન કરે.' તે સાંભળી પ્રિયંગુએ વિશેષ પ્રકારે પૂછયું ત્યારે તેઓએ કહ્યું કે
અહીં આપણે નગરીમાં ધનમિત્ર શ્રેષ્ઠીને સુજાત નામે પુત્ર છે. તેના વિલાસ વચનથી કહી શકાય તેવા નથી, માત્ર તેની દષ્ટિજ જેનારને અત્યંત સુખ ઉત્પન્ન કરે છે. જે તેનું સ્મિત વડે મનહર દેખાતું મુખકમળ નથી જોયું, તે જીવવાથી શું ફળ છે?” તે સાંભળી તે પ્રિયંગુ તેના દર્શનમાં ઉત્સુક થઈ. તેથી તેણીએ દાસીઓને હુકમ કર્યો કે
જ્યારે તે અહીં સમીપના માગે થઈને જાય ત્યારે મને તે દેખાડજે.” પછી એકદા તેને ત્યાંથી જતો જોઈ પ્રિયંગૂનું હૃદય અત્યંત મેહિત