________________
(૭૦)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ. સારું છે. માટે તારે પૂછવું પણ નહીં, અને સાંભળવું પણ નહીં. તે વિષે આગ્રહ કરવાથી સર્યું.” તે સાંભળી પુત્રને અત્યંત કેતુક થયું, તેથી તે વારંવાર આગ્રહથી પૂછવા લાગ્યું. તેને અત્યંત નિશ્ચય જોઈ પિતાએ ક–“મને પહેલાં તારી માતાએ જીર્ણ કુવામાં નાખી દીધો હતું. તે વાત મેં એટલી બધી ગુપ્ત રાખી કે તારી માતાને પણ મેં કઈ વખત કહી નથી, તેનું પરિણામ સુંદર આવ્યું. તારે પણ આ વાત કેઈને કહેવી નહીં.” પછી એકદા પુત્રે હસતાં હસતાં પિતાની માને પૂછયું કે-“હે મા ! તે મારા પિતાને જીર્ણ કુવામાં નાંખી દીધા હતા, તે વાત શું સાચી છે ?” માએ પૂછયું-“હે પુત્ર! તને શી ખબર?” તેણે કહ્યું“મારા પિતાએ જ મને કહ્યું છે.' તે સાંભળી “ભરને ધક્કો માર્યો હતો, તેની તેને માહિતિ છે” એમ જાણું તે અત્યંત લાજીત થઈ, અને તરતજ હૃદય ફાટી જવાથી તે મરણ પામી, તેને હાહારવ સાંભળી વિજય શેઠ પણ ત્યાં આવ્યું, અને વૃત્તાંત જાણું અત્યંત ખેદ પામ્યા, તથા આ દેષ મારેજ છે” એમ ઘણું કાળ સુધી ઝરવા લાગ્યું. પછી તે પાપની શુદ્ધિ કરવા ઈચ્છતા તેણે કઈ ઠેકાણે સાધુઓને જોયા. તેની પાસે તેણે શુદ્ધિ –આલેયણ માગી. તેઓએ કહ્યું—“દીક્ષા ગ્રહણ કર.” તે બે “પરિગ્રહ રહિત થાઉં તે નિધનપણાને લીધે પરેપકાર શી રીતે કરી શકું? અને પરેપકાર સિવાય બીજું કલ્યાણનું સાધન શું છે?” સાધુઓએ કહ્યું“હે ભદ્ર! ધર્મોપદેશ અને અભયદાન સિવાય બીજુ કાંઈ પણ પરહિત છે જ નહીં. કહ્યું છે કે–પ્રાણીઓના દુઃખને નાશ કરનારી ધર્મદેશના જેટલો ઉપકાર કરે છે, તેટલે ઉપકાર જગતમાં બીજા કેઈથી થતો નથી.” તથા–“રાજા પણ પિતાના જીવિતને માટે થઈને પિતાની આખી પૃથ્વી આપી દે છે, માટે દુનિયામાં પ્રાણીની રક્ષા સમાન બીજું કઈ ઉત્તમ દાન નથી. વળી-કેઈ માણસ મહિને મહિને હજાર હજાર ગાયનું દાન કરે, તેના કરતાં કાંઈ પણ દાન નહીં કરનારને સંયમ અત્યંત કલ્યાણકારક છે.” આ પ્રમાણે
