________________
( ૨૪૨ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
તે વિષે જ કહે છે.—
बकुसकुसीला तित्थं, दोसलवा तेसु नियमसंभविणो । जड़ तेहिं वजणिजो, अवणिजो तो नत्थि ॥ १३५ ॥ મૂલા —મકુસ અને કુશીળ એ તી કહેવાય છે, તેઓમાં દોષના લેશે। અવશ્ય સભવે છે. જો તેવા દેાષલવાથી યતિ વર્જવા ચેાગ્ય હાય તા ન વ વા યાગ્ય કાઈ પણ નહિ થાય. સર્વે વવા ચેાગ્ય જ થશે.
ટીકા—આ જિનશાસનમાં સાધુએ પાંચ પ્રકારના છે-પુલાક ૧, અકુશ ૨, કુશીળ ૩, નિત્ર થ ૪ અને સ્નાતક ૫, તેમાં નિ થ અને સ્નાતક નિયમે કરીને અપ્રમાદીજ હાય છે. પરંતુ તે કદાચિત જ હાય છે, કેમકે તેઓ શ્રેણિપર આરૂઢ થતાં અને કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ વખતે જ હાય છે, તેથી તેઓ તીર્થ ના પ્રવાહનુ કારણ નથી. તથા પુલાક પણ કાઇ વખતજ એટલે પુલાક નામની લબ્ધિ પ્રાપ્ત થાય ત્યારેજ સ‘ભવે છે. આ વાતને મનમાં રાખી કહે છે કેઅકુશ અને કુશીળ એ તીર્થ છે. તેમાં અકુશ શરીર અને ઉપકરણની વિભૂષા કરનારા હાય છે. કહ્યું છે કે—‹ ઉપકરણ અને દેહને સાફ રાખનારા, નિર તર ઋદ્ધિ, યશ અને ત્રણે ગારવને આશ્રિત થયેલા, ઘણા સમળ ચારિત્રીઓવાળા સાધુઓના પરિવારવાળા અને છેદ પ્રાયશ્ચિત્તને યાગ્ય એવા સાધુઓને બકુશ કહ્યા છે.” તથા જે અતિચાર સહિત જ્ઞાનાદિક ગુણવાળા હાય તે કુશીળ કહ્યા છે. તે વિષે કહ્યું છે કે- આસેવના કુશીળ અને કષાય કુશીળ એ એ પ્રકારના કુશીળ હેાય છે. વળી તે બન્નેના પાંચ પાંચ પ્રકાર છે–જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ, અને યથાસૂક્ષ્મ. તેમાં જ્ઞાનાદિકવડે જે આજીવિકા કરે તે જ્ઞાનાદિક કુશીળ જાણવા, અને આ તપસ્વી છે એમ પ્રશંસા સાંભળી જે ખુશી થાય તે યથાસૂક્ષ્મ કુશીળ કહેવાય છે.’” આ મકુશ અને કુશીળ એ એ પ્રકારના
