________________
(૫૪)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
* *
*
રહિત કરવાને શક્તિમાન હોય છે. ભાવાર્થ એ છે કે, જે પરિજન અનુકૂળ હોય તે તે ધર્મકાર્ય કરતાં તેને ઉત્સાહ પમાડે છે અને સહાયકારક થાય છે. ધર્મશીલ હોય તે ધર્મના કાર્ય માં તેને જોડવાથી તે પિતાના પર અનુગ્રહ માને છે, પણ વેઠ માનતા નથી. તથા સદાચારવાળો હોય તો તે રાજવિરૂદ્ધાદિક કાર્યને ત્યાગ કરવાથી ધર્મની લઘુતાનું કારણ થતું નથી. તેથી કરીને આવી રીતે સુપક્ષ પુરૂષ ધર્મને અધિકારી થાય છે. ર૧. અહીં અનુકૂળ પરિવાર ન હોય તેના પર દ્રષ્ટાંત કહે છે –
પુંવર્ધન નામના નગરમાં દિવાકર નામે શ્રેષ્ઠી હતી, તેને જ્યોતિષ્મતી નામની ભાર્યાથી ઉત્પન્ન થયેલો પ્રભાકર નામે પુત્ર હતું, આ સર્વે બૌધ ધમી હતા. એકદા વેપારને માટે પ્રભાકર હસ્તિનાપુર નગરમાં ગયે. ત્યાં એક જિનદાસ નામે શ્રેષ્ઠી હતું. તેને પદ્મશ્રી નામની સ્ત્રી હતી, અને તેમને જિનમતી નામની સુંદર શરીરવાળી પુત્રી હતી. આ સર્વે શ્રાવકો હતા. પ્રભાકરે જિનદાસની ભાંડશાળામાં પિતાના ભાંડ–કરીયાણું નાંખ્યાં. ત્યાં જિનમતીનું મનોહર રૂપ જોઈ પ્રભાકર અત્યંત મેહ પામે. તેથી તેણે એકદા જિનદાસ પાસે કેણની યાચના કરી. ત્યારે તેણે કહ્યું કે-“હું શ્રાવકને આપવાનો છું, તમારી જેવા મિથ્યાદષ્ટિને મારી દીકરી આપીશ નહીં.” તે સાંભળી બીજે કાંઈ ઉપાય નહીં હોવાથી તે પ્રભાકરકપટથી શ્રાવકધર્મ શીખવા લાગે. ધર્મનું શ્રવણ કરવા લાગ્ય, ચને વાંદવા લાગ્યો અને સાધુઓને ઘી ગેળ, વસ્ત્ર, અન્ન વિગેરે વહરાવવા લાગ્યો. અનુક્રમે ધર્મશ્રવણ કરતાં તેને ભાવથી ધર્મ પરિણયે, તે કન્યા ઉપર પણ મંદ રાગવાળો થયા, અને સાધુની પાસે ખરી હકીકત કહી આણુવ્રતને ગ્રહણ કરી શુદ્ધ શ્રાવક થયો. તેને પરમાર્થ જાણી જિનદાસે તેને પિતાની પુત્રી જિનમતી પરણાવી. તેણુને લઈ તે પ્રભાકર, પિતાના પુંડવધન નગરમાં ગયા. ત્યાં જિનમતીને તેની સાસુ અને નણંદ કહેવા લાગી કે “ધ દેવને પગે લાગ, અને ભિક્ષુઓને વંદના કર” જિનમતીએ
