________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રભુ વીર હોવામાં ૪ હેતુ)
(૨૯
ચોર ! એટલે પહેલું તો અહીંથી ન છૂટાય ત્યાં સુધી આપણે અહીં વિચારતા વિસ્તાર થઈ જાય; પરંતુ એકાંતવાસ જ રહેવા દે, જેથી પહેલું તો પર-પુરુષનાં એટલું ખરું કે આંતરશત્રુથી હારે તે કાયર અને દર્શનથી જ બચું,”
આંતરશત્રુને જીતે તે “વીર' હોવામાં આ ત્રીજો હેતુ સુરસુંદરીમાં શીલની વીરતા હતી, એટલે એને બતાવ્યો, હવે ચોથા હેતુની વાતજરાય કુશીલના રંગરાગમાં લલચાવું નથી; તેથી (૪) કેવલશ્રી સ્વયં વર્યાથી “વીર' વેશ્યાને કહે,- “જો હું આવા આવા ત્રાસ વેઠીને આવી
ભગવાન મહાવીર કહેવાયા એના ત્રણ હેતુ છે. તેથી હમણાં મને થોડા દિવસ એકાંતમાં શાંતિથી વિચાર્યા. ચોથો હેત ટીકાકાર મહર્ષિ આ બતાવે છે કે રહેવા દે.” કેમ વારું?
કેવળજ્ઞાનરૂપી લક્ષ્મી પ્રભુને સ્વયં આવીને વરી, - પાપના કામ ખોરંભે નાખવાથી બચી માટે પ્રભુ વીર કહેવાયા છે.” પૂર્વે અસાધારણ જવાય. તેથી પાપમાં વિલંબ સારો; પણ ગુણ-સંપન્ન ક્ષત્રિય કન્યાઓના સ્વયંવર થતાં; જેમ કે ધર્મમાં ઉતાવળ સારી;
સીતાજી માટે સ્વયંવર થયેલ એમાં એ કન્યાઓ જેના નહિતર ધર્મ-ભાવના ચંચળ તે ધર્મમાં વિલંબ
ગળામાં સ્વયં વરમાળા પહેરાવતી, એ વીર હતા તેથી કરવા જતા પડી જાય, તો ધર્મ કરવો રહી જાય,
એમને વરમાળા પહેરાવતી. કેવળલક્ષ્મીને પ્રભુએ
યાચના નથી કરી કે તું મને વર. કેમકે મહાવીર પ્રભુ વેશ્યાનું પાપ વિલંબમાં નાખ્યાથી સુરસુંદરી એકાંતમાં લાગ મળતાં એક દિવસ ભાગી છૂટી, ને વેશ્યાના
તો વીરતાથી પોતાની સાધનામાં રકત હતા, એકાકાર સકંજામાંથી બચી ગઈ! શીલની વિરતા સાચવવા
હતા, અને એમા ઉચ્ચ કક્ષાએ પહોંચતા એવા સુરસુંદરી બધાં પ્રલોભન છોડવા તૈયાર છે, બધી
અનાસકત યોગવાળા બનેલા, કે એમને હવે “મને
કેવળજ્ઞાન મળે, મારો મોક્ષ થાય,' એવીય કશી આપદા સહવા તૈયાર છે.
ઝંખના નહોતી છતાં કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થયું. ત્યાં એમ વાત આ છે, આપણે વીરના સંતાન, આંતરશત્રુ
કહેવાય કે કેવળજ્ઞાનરૂપી લક્ષ્મી સ્વયં આવીને પ્રભુને સામે વીરતાનો અભ્યાસ કરનારા, આંતરશત્રુને વરી. દબાવતા ચાલવાનું છે, ત્યાં નાના નાના દુ:ખમાં કે
કેવળલક્ષ્મી માયકાંગલાને નથી વરતી, એ તો તુચ્છ અગવડમાં આપણે મગજની સ્વસ્થતા ગુમાવીએ
આત્મ-વીરને વરે છે. જગતના શત્રુઓને છીએ, ષ-અરતિ-શોક-ઉદ્વેગ કરીએ છીએ, ને આ
દબાવવામાં, કે મહાન રજપુતાણી કન્યા જેને સ્વયં આંતરશત્રુથી હારી જઇએ છીએ. ત્યાં આ જોવા જેવું
વરે એમાં, યા રાજયપાટ આદિ મહાસમૃદ્ધિ મળવાના
પરાક્રમ ખેડવામાં, જે પરાક્રમી છે તે વીર ખરા, પણ ભગવાન મહાવીર પરમાત્માએ કેવા કેવા કહેવાના વીર છે: સંયોગોમાં અતુલ બળ અતુલ ધૈર્ય વાપરીને આ સાચા વીર તો તે છે કે જે જગતના સર્વ આંતરશત્રુઓ પરનો વિજય મેળવ્યો છે ! સંગમદેવતા
સુખને તુચ્છ વિસ્તાર નાશવંત અને મહા - મહિના જાલિમ ઉપદ્રવો કરતો પૂંઠે પડયો,
અનર્થકારી ગણી તેની પરવા છોડી દે છે, પરંતુ પ્રભુએ ધર્મ રાખી લેશ માત્ર ખેદ ન કર્યો કે સંગમ પર દ્વેષ ન કર્યો ! એવું બીજ તેમજ સર્વ પાપોનો પ્રતિજ્ઞાબદ્ધ ત્યાગ કરી કામ-ક્રોધ-રાગ-દ્વેષ-મોહ વગેરે લેશ માત્ર ન કર્યા. સમભાવના માર્ગે ચાલી નીકળે છે. એમ આંતરશત્રુ કષાયોને સંપૂર્ણ જીતી લીધાથી “વીર' અને પછી સામે ગમે તેટલા ઉપદ્રવો આવો કે કહેવાયા. વીર પ્રભુના સાર્થક જીવનમાં એવા પ્રલોભનો આવો, પરંતુ પોતાના આદરેલા આંતરશત્રુ પર વિજયના અનેકાનેક પ્રસંગ છે જે સમભાવના માર્ગમાં અડગ રહે છે. વળી એમ પોતાના
સામવે.
For Private and Personal Use Only
