________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રોતાના ૧૦ ગુણ )
(૯૧
જલ્દી; આગળ પર કાણા હાથી પર ગયેલી રાજાની હાથી કે હાથણી તે પણ એક આંખે કાણી ગઈ લાગે છે, રાણીએ પુત્રને જન્મ આપ્યો છે, ને દક્ષિણા વહેંચાતી અને રાજા કે રાણી સિવાય એના પર કોણ બેસીને હશે ! તો આપણે સમયસર પહોંચી જઇએ તો જાય? માટે લાગ્યું કે એ જ ગયેલ હશે. પછી જે ઝાડ આપણને પણ એ મળે.'.... પહોંચી ગયા, ને નીચે અમે પોરો ખાવા બેઠા ત્યાં જોયું કે છોડવા પર બરાબર એ પ્રમાણે બનેલું, તે દક્ષિણા મળી! રેશમના તાર હતા, તેથી નક્કી કર્યું કે એવા તારની
વળી આગળ જતાં નદી-કિનારે પાણીનો ઘડો સાડી પહેરેલી રાણી જ હાથી પર ગઈ હશે. વળી એ ફૂટી જવાથી બાઈ રોતી હતી.
બેસીને ઊઠવા ગઈ હશે ત્યારે જમણા હાથનો પંજો આ બંને પૂછે છે, “મા! આટલો બે પૈસાનો ઘડો ધૂળમાં ઊંડો છપાયેલો જોયો, એટલે નક્કી કર્યું કે ફૂટયો એમાં શું રોવા બેઠી ?'
રાણી ગર્ભવતી હશે, અને ગર્ભના દિવસ ભરાઇ ગયા ત્યારે એ કહે,- “છ વરસથી મારો છોકરો
હશે તેથી ભારે શરીરે ઊઠવા હાથનો ટેકો મૂક્યો હશે. પરદેશ ગયેલો, એના કશા સમાચાર નથી કે “કયાં
વળી જમણી બાજુ ભાર દેખીને નક્કી કર્યું કે પુત્રનો છે? જીવતો છે કે મરી ગયો ? કમાનાર કોઈ નથી.
ગર્ભ હોવો જોઈએ. બસ, ગુરુજી આ બધું એમાં વળી આ ઘડો ફૂટી ગયો ! માટે રોઉં છું.”
જોઈ-વિચારી મેં મારા મિત્રને જણાવ્યું. આમાં કોઈ પેલો અવિનીત એને કહે, - “તો મા ! હવે
મંત્રવિદ્યા લગાવી નથી.” નહાઈ નાખ. આ ઘડો ફૂટયો એ દેખાડે છે કે તારો
ગુરુ પૂછે, “તો પછી પેલી ડોસીનું શી રીતે દીકરો મરી ગયો.”
જાણ્યું?' પણ બીજો વિનીત વિદ્યાર્થી કહે,- “ઉતાવળો ન
વિનયથી વિદ્યાર્થી કહે, “ઓહો ! એમાં શું છે? થા.” ડોશીને કહે “જા ઘરે, તારો દીકરો આવેલો
મેં વિચાર્યું કે ઘડો ફૂટયો એટલે ઘડાની માટી મૂળ મળશે !” ડોશી રાજની રેડ થઈ ગઈ, ઘરે ગઇ તો
માટીથી જુદી પડેલી તે નીચે મૂળ માટીમાં ભળી ગઈ; દીકરો આવી મળ્યો ! એટલે એ વધામણી-દાન લઈ
ને ઘડાનું પાણી મૂળ નદીના પાણીથી છૂટું પડેલું ઢળ્યું ગઇ ઉપાધ્યાય પાસે, કહે છે, “લ્યો આ તમારા
તે વહીને મૂળ નદીના પાણીમાં ભળી ગયું. તો પછી વિદ્યાર્થીને વધામણી-દાન. એણે કહ્યા પ્રમાણે દીકરો
આ ડોસીનો દીકરો ડોસીથી છૂટો પડેલો હવે મૂળ ડોસી પરદેશથી આવેલો મળી ગયો !'
ભેગો કેમ ન થઈ જાય?” આ બે પ્રસંગ પર ઉદ્ધત વિદ્યાર્થી ગુરુને
આ સાંભળીને ઉદ્ધત વિદ્યાર્થી વિનયી વિદ્યાર્થીની ઠપકારવા મંડયો, કે,- “તમે પક્ષપાત કરી આ
સમજશકિત પર ઓવારી ગયો, અને ગુરુ પાસે ક્ષમા વિદ્યાર્થીને ખાનગી ખાનગી મહાન વિદ્યાઓ આપી
માગી. આ સમજશક્તિ ક્યાંથી આવી? જ્ઞાનાવરણ દીધી...'
કર્મના લયોપશમથી. એ ક્ષયોપશમ શી રીતે ઊભો ગુરુએ બીજાને પૂછતાં એ કહે છે,- ગુરુજી !
થયો ? ગુરુવિનય, અને અનહદ ગુરુશ્રદ્ધા, તથા આપે અમને બંનેને સાથે જ સરખું જણાવ્યું છે, મને
અઢળક ગુરુ-બહુમાનથી ઊભો થયો. બસ, શ્રોતાનો
પાંચમો ગુણ “સમજશક્તિ' કહ્યો, એ સાથોસાથ એક વખત પણ ખાનગી કશું જણાવ્યું નથી. પરંતુ ગુરુજી ! આપની પર અથાગ પ્રેમશ્રદ્ધા તથા આપનો
સૂચવે છે કે “શ્રોતામાં જ્ઞાન, જ્ઞાનીની ભકિત, વિનય વિનય-બહુમાન કરવાના હિસાબે આપની મારામાં
વગેરે ગુણ જોઈએ.” એવી કૃપા ઊતરી, આપનો એવો પ્રભાવ પડયો કે
(૬) છઠ્ઠા ગુણમાં : શ્રોતા 'પટુ જોઈએ, નિપુણ મને સ્ટ્રરી ગયું કે પહેલાં તો રસ્તે જતાં હાથીના પગલાં જોઇએ, ચકોર જોઈએ, જેથી ગુરુને કાંઈક પૂછવું હોય દેખ્યાં. એણે પણ રસ્તાની એક બાજના જ ઝાડોના તો પ્રશ્ન કેવો મૂકાય ?.. પ્રશ્ન કેવી રીતે મૂકાય?.. પત્તા-ડાળખાં ખાધેલાં તે દેખ્યા, તેથી લાગ્યું કે અહીંથી કયારે મૂકાય?... કેવા શબ્દમાં મૂકાય?.... ચાલુ
For Private and Personal Use Only
