________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કુમારપાળના નિયમો
(૭૫
કુમારપાળના નિયમો જુઓ ૧૮ દેશના સમ્રાટ મહારાજા કુમારપાળ છે. દાસીએ તેલ પૂર્યું, હવે આમની કેડ ફાટે છે ! ને ગુરુ કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય પાસે કેવા કઠોર માથું તૂટી પડે છે ! નસો તંગ થઈ જઈ શરીર તૂટું તૂટું કષ્ટમય વ્રત ધરનાર બનેલા ! (૧) ચોમાસામાં થઈ રહ્યું છે ! આટલી બધી પીડામાં દાસી પર ગુસ્સો પાટણ બહાર જવાનું નહિ! એમાં ગિઝની બાદશાહ ન આવે ? ના, કેમકે સમજે છે કે પ્રતિજ્ઞાબદ્ધ ચડી આવ્યો તો પણ પાટણની બહાર નહિ જવાનો દશાવકાશિક ધર્મ અને ધ્યાનધર્મ હાથમાં લીધો છે, તે નિર્ધાર ! ચારેય મહિના (૨) રોજ એકાસણ ! (૩) સત્ત્વગુણના વિકાસ માટે, અને તેથી મોહમય રોજ ૫ વિગઇનો ત્યાગ ! (૪) સંપૂર્ણ લીલોતરી પ્રવૃત્તિથી પોષાતા તમોગુણના નાશ માટે. તેથી હવે ત્યાગ ! (૫) પૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય ! કોને આ? અઢાર દેશની જો રોષમાં ધમધમાય તો સત્ત્વગુણ વિનાશ પામે, રાજય સમૃદ્ધિવાળાને ! (૬) એક બોકડાની દયા અને તમોગુણ વિકાસ પામે ! ઘર્મસાધનામાં બેસીને ખાતર દેવીનું ત્રિશૂલ ખાધું ને જીવતા બળી મરવા આવો ઊંધો વેપલો કોણ કરે? વળી કષ્ટ-સ્તકલીફ તૈયાર ! (૭) પગની ચામડીએ ચોટેલા મંકોડાને વેઠીને આ ધર્મ થાય, તેમાં રસ આવે. શેલડી માંથી બચાવવા એ પોતાની ચામડી જ ઊખેડી નાખી ! (૮) ચવાય તો રસ આવે છે. વળી આ સમજમાં રોષ શાનો અપુત્રિયા મરેલાનો વારસાહક જતો કરી કરોડોની ઊઠવા જ દે? આવક જતી કરી!
રાજા ચંદ્રાવતંસક સમાધિમાં મત્યુ પામ્યા અને આ વ્રતો, આ દયા, આ સહિષ્ણુતા, આ દેવલોકમાં જન્મ્યા ! શી ખોટ આવી? નિસ્પૃહતાનું સત્ત્વ કેવુંક !
મળમૂત્રની કાયા મૂકી દિવ્ય કાયા મળી ! આ તો આ કુમારપાળ ચોથા આરાના માનવી નહિ
ભૌતિક લાભ; પણ આત્મિક લાભમાં સ્વર્ગમાં અહીંની હોં? પાંચમા આરાના સમૃદ્ધ રાજવી હતા! છતાં આ
આરાધનાનું ફળ જોઇ ધર્મપ્રેમ-ધર્મશ્રદ્ધાબળ ને આરાધના એ સામાન્ય સ્થિતિવાળા માટે મહાન
પરમાત્મ-ભકિતભાવ વધી ગયા. આ પરિણામ જોતાં આલંબન છે. એમને નજર સામે રાખવાથી ધર્મકષ્ટ
દેખાય કે રાજા ચંદ્રાવતંસકની મહાકષ્ટમાં ય, ચંદ્ર જેવી વધાવાય, સત્ત્વ વિકસાવાય, અને ધર્મ સાથે સગાઈ શીતલ સમતાના કેવાં ડાં ફળ! થાય.
ચંદ્રાવતંસકનું મૃત્યુ પર્યત ધ્યાન: એવા રાજા ચંદ્રાવતંસક પણ મહાન આલંબન
For Private and Personal Use Only
