________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦).
(યોગદૃષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાનો લાગી ત્યાં ખરી!
ભકિતભાવ ભૂલાય તો પછી મંદિરમાંથી બહાર આ વેશ્યાના ખેલ છે. એને માથે વાળ તેટલા નીકળે હૈયામાં પ્રભુ પ્રત્યેનો ભકિતભાવ શે રમતો એના ધણી. ત્યારે સમજી રાખવાનું કે વેશ્યાના દયે રહે ? ત્યારે વિચારણીય થઈ પડે છે કે, વીતરાગ શ્રદ્ધાબળ ન વધે.
પરનો ભકિતરાગ-ભકિતભાવ જો બહારમાં પણ હૈયું જયાં - ત્યાં ગીરો ન મૂકતાં માત્ર એક
અખંડ ન ચાલે, તો એનું કારણ શું? કારણ એ જ કે
બહારના જગત પર મન એટલું બધું આસકત ને પ્રભુના ચરણે ગીરે મૂકવાનું.
આકષાયેલું રહે છે કે એ મનને વીતરાગનો ભકિતભાવ વીતરાગ પાસેથી શ્રદ્ધાબળ લઈ આવવાનું છે,
અખંડ વહેતો રાખવો પાલવતો નથી! તો પૂછો, વૈરાગ્ય અને ત્યાગ લઈ આવવાનો છે, ભકિતરાગ
પ્ર- વીતરાગ પ્રભુ પ્રત્યે ભક્તિભાવ મનમાં લઈ આવવાનો છે. વીતરાગ પરના ભકિતરાગ
વહેતો રહે એ માટે શું શું કરવું જોઈએ? એમનાં દર્શન-પૂજન-ગુણગાનથી ઊભો તો કર્યો, પરંતુ એ પછીથી બહાર નીકળી એ ભકિતરાગ સાથે
ઉપહેલાં તો એ વિચારવાનું કે લઈ અવાય છે ખરો ? એ ખાસ વિચારવાનું છે.
વીતરાગ પ્રભુ પ્રત્યે ભકિતભાવની જરૂર જ શી ખાટલે મોટી ખોડ ! એક પાયો જ નથી. એવી દશા છે? ભકિતભાવ શા માટે જ રાખવો જોઈએ? છે. હજી તો વીતરાગના મંદિરમાં હોઈએ ત્યાં પણ
શેઠના ઉપર નોકરને ભકિતભાવ-સેવાભાવ વીતરાગ પરનો ભકિતભાવ અખંડ નથી જળવાતો ! એટલા માટે હોય છે કે એને શેઠની પાસેથી પૈસા મળે તો બહારમાં એ સાથે લઇ ચાલવાનું શું બનવાનું હતું? છે. પત્નીને પતિ પાસેથી શીલરક્ષણ મળે છે. માટે શું મંદિરમાં ભક્તિભાવ ભૂલાય છે? હા, જુઓ એના એને પતિ ઉપર ભકિતભાવ હોય છે. સારા શિક્ષક દાખલા!
પાસેથી વિદ્યાર્થીને ભકિતભાવ હોય છે. એમ, - પ્રભુ પર ભક્તિભાવ ભુલાય છે :
(૧) વીતરાગ પ્રભુ વીતરાગતા, નિર્વિકારતા
ઉપશમભાવ- ઉદાસીનભાવ, ને ત્યાગ-વૈરાગ્ય(૧) જુદા જુદા પ્રભુ બિંબ પર ટકાવારી કરાય છે
'ક્ષમા-દયા વગેરે ઉત્તમ ગુણોની મૂર્તિ છે, એમની કે, “આ બિંબ સરસ, આ બરાબર નહિ'. એમાં
પાસેથી એની પ્રેરણા મળે છે, ઉપદેશ મળે છે, ભકિતભાવ સારા બિંબ પર આવ્યો, વીતરાગ પર
આલંબન મળે છે, માટે એમના પર ભકિતભાવની નહિ ! નહિતર બધા ય બિંબ પર વીતરાગ મુદ્રા તો
જરૂર છે. એ ઉપદેશ, પ્રેરણા અને આલંબન આપતા અલૌકિક છે, તેથી બિંબરૂપ પ્રભુ બધા જ સરખા;
હોવાથી જ (૨) એ તારણહાર છે, ભયંકર એટલે સરખો ભકિતભાવ આવત.
જનમ-મરણની જંજીરોમાંથી છોડાવનાર છે, માટે (૨) પ્રભુપુજામાં ભગવાનના નિર્માલ્યા
એમના પર ભકિતભાવની જરૂર છે. એમના પર ઉતારવાનું, અભિષેક પછી અંગલુછણા કરવાનું,
અખૂટ અને અત્યંત ભકિતભાવ હોય તો એમનું આંગી રચવાનું,... વગેરે કાર્ય પૂજારી કરે છે ! કયાં
આલંબન લેવાય, શરણું લેવાય, ગુણોની પ્રેરણા રહ્યો વીતરાગ પર ભકિતભાવ?
લેવાય, ને એમનો ઉપદેશ ઝીલાય. સુશીલ સતીને (૩) મંદિરમાં ભગવાનનાં બરાબર દર્શન કે પતિ પર ભકિતભાવ હોવાથી એ પતિનું કેવું શરણું પૂજા સિવાયના વચલા સમયમાં અંતરમાં ભકિતભાવ માથે ધરે છે ! પતિના સદગુણોની કેવી પ્રેરણા મેળવે જાગે ? કે બાધ ભાવ? લગભગ આત્મામાં પરમાત્મા તાવ ( લગભગ આત્મામા પરમાત્મા
છે ! પોતાના જીવનમાં
છે! પોતાના જીવનમાં એ ગુણો ઉતારવા કેવી સજાગ સિવાયના જ વિચારો કે વાણી-વર્તાવ ચાલતા હોય છે! અને સક્રિય રહે છે ! બસ, એ રીતે વીતરાગ પ્રભુ ત્યાં કયાં રહ્યો પ્રભુ પર ભકિતભાવ?
પ્રત્યે આપણને અખૂટ ભકિતભાવ હોય તો આપણે એ હવે જયારે ખુદ મંદિરમાં રહ્યું રહ્યું પણ પ્રભુનું જ શરણું માથે ઘરીએ; મન પર એમનું
For Private and Personal Use Only
