________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૮)
(યોગદૃષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાનો
દેવપાલનીજિનભકિત દેવપાલ એક શ્રાવકશેઠનાં ઢોરાં ચારનારો દેવપાલને એની સામે જોવાની ફુરસદ નથી! થાકીને રજપુત નોકર હતો. એકવાર જંગલમાં વરસાદથી દેવી બોલે છે, “અરે દેવપાલ ! દેવપાલ ! જરાક ઊંચે ભેખડ તૂટી નીચે પડેલી, ને ત્યાં ચોટેલી. ઉપરની તો જો, હું તારા ભગવાનની અધિષ્ઠાયક દેવી ચક્રેશ્વરી ભેખડના પોલાણમાં ઋષભદેવ પ્રભુની પ્રતિમા હતી, આવી છું.” ત્યારે દેવપાલની ભક્તિ કેવી હશે ? તે દેવપાલે જોઇ, ખુશ થઇ ગયો ! “મને રાંકને ભગવાન સાથે મીંટ કેવી માંડી હશે કે દેવી આવીને ભગવાન મળ્યા ?' નદીમાં નહાઇ ભીની માટી લાવી ઊભી રહેલી છતાં એની સામે જોયું નથી ! આનું નામ ડુંગર નીચે જમીન પર દેવળ બનાવ્યું, ને પછી ઉપર ભગવાનના દર્શન-સ્તવનામાં વિશિષ્ટ ઉપયોગચડીને ભગવાનને નીચે લાવી એમાં બિરાજમાન કરી સંપન્નતા. ફૂલ ચડાવ્યા. પછી હાથ જોડી સ્તુતિ કરતાં નાચે છે, પ્રવ- પ્રભુદર્શનમાં આવો ઉપયોગ શી રીતે આવે? બોલે છે, “પ્રભુ ! આટલી બધી મારા પર તારી
ઉ૦- આવે, પ્રભુને જોતાં જ મનમાં નક્કી કરાય મહેર ? તું મને મળ્યો એ મને નિધાન મળી ગયું
કે “આ જગતમાં પ્રભુથી વધીને જોવાલાયક આજથી મારે નિયમ, રોજ તારાં દર્શન-પૂજન વિના મોંમાં પાણીનું ટીપું પણ નહિ નાખું.”
ચીજ નથી પછી પ્રભુ પર જ દષ્ટિ ચોંટી રહે, એમાં દેવપાલ રોજ આવે છે, દર્શન-પૂજન સ્તવના
નવાઈ નથી. કરે છે. પણ એકવાર સાત દિવસની વરસાદની ભયંકર
ત્યારે હવે દેવપાલની વિશિષ્ટ અપ્રમત્તતા કેવી હેલીમાં આવી ન શકયો, તો ૭ દિવસ ભૂખ્યો-તરસ્યો છે
છે તે જુઓ,- દેવી કહે છે, “દેવપાલ ! તારી ઉત્કટ રહ્યો, આઠમે દિવસે ઊઘાડ નીકળતાં, આવી પ્રભુની
ભક્તિથી હું બહુ પ્રસન્ન થઈ છું, તો ભક્તિના આગળ Æયનાં ભારે રુદન સાથે બોલે છે,
બદલામાં તારે જે જોઇએ તે માગી લે.' અહીં
દેવપાલની અપ્રમત્તતા જોવા મળે છે. શરીરનો મોહ દેવપાલનું રુદન -
એ પ્રમાદ, વિષયની લાલસા એ પ્રમાદ, દેવપાલને પ્રભુ! પ્રભુ ! મારા નાથ ! સાત સાત દિવસ કોઈ શરીરનો મોહ નથી. એ સાત દિવસ ભૂખ્યો રહ્યો તારાં દર્શન વિના મારા વાંકિયા ગયા ! મને ક્ષમા અને પારણે પણ એની ચિંતા નથી, એમાં પહેલાં જોયું. કરજે નાથ ! ૭-૭ દિવસ મેં તારી સંભાળ ન કરી.” છે તેમ વિષયની લાલસા નથી, એ અહીં જોવા મળે એને સાત દિવસના ઉપવાસના પારણાની કોઈ ચિંતા છે. નથી, ચિંતા પ્રભુભક્તિ વિનાના દહાડા ગયા એની છે.
દેવી કહે છે, “માગ તે આપું.” તેથી એ કહે છે, “પ્રભુ ! આવી સજા મને? દયા કર,
દેવીને દેવપાલ કહે છે, “તું મને પ્રભુની ભક્તિ દયા કર, આ દાસ પર, મને સાત નહિ સત્તાવીસ
આપ.” શું આ ? પોતે ગરીબ નોકર છે, ને સામે દિવસ ભૂખ્યો ખાધા પીધા વિનાનો રાખજે, પણ
આપનારી દેવી છે. છતાં એને દુન્યવી સંપત્તિ વગેરે ભક્તિ વિનાનો એક દિવસ પણ ન રાખીશ. તું પ્રભુ!
કશું માગવાનું મન નથી ! ભક્તિ માગે છે! કેટલો બધો મહાન છે ! મારા કોઈ અચિંત્ય અથાગ ભાગ્યોદયે તું મને મળી ગયો ! કેટલી બધી તારી
દેવી કહે “એ તો તારી પાસે છે જ.” કુપા!...
આ કહે “મારી પાસે હોત તો ૭-૭ દિવસ મારા પ્રભુની સ્તુતિ કરતો જાય છે ને આંખમાંથી ભક્તિ વિનાના વાંઝિયા ન ગયા હોત.” ચોધાર આંસુ પાડતો જાય છે. ભક્તિનું પૂર ઊમટયું દેવી કહે “એ બાહ્યથી તું ભક્તિ ન કરી શકયો છે. આના પ્રભાવે ત્યાં ચઢેશ્વરી દેવી આવી, છતાં એ જુદી વાત. બાકી તારા દિલમાં તો સાતે ય દિવસ
For Private and Personal Use Only
