________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઓઘદ્રષ્ટિથી રંગાયેલી ધર્મક્રિયા).
(૧૭૫ જરૂર પડે ત્યારે જાગ્રત્ થઈ તેવું સ્મરણ કરાવે. કરાય, એ અંતરની નિર્મળ યોગદષ્ટિના પ્રકાશથી
સંસ્કારની દઢતાનો આધાર વીર્યવાન બોધ ઉપર ભાવિત કરીને કરવાની ચીવટ જોઇએ. છે. પહેલી બે યોગદષ્ટિઓના પ્રકાશ આત્માના એવા આમ તો આપણે અ-ચરમાવર્ત કાળમાં અલ્પવીર્યમાંથી પ્રગટેલા હોય છે કે એ પ્રબળ સંસ્કાર અનંતીવાર ધર્મયોગો સાધ્યા, ધર્મક્રિયાઓ કરી, પેદા કરી શકતા નથી કે જે લાંબા ટકી શકે. એટલે યાવતુ તેમાં સાધુ ચારિત્રના કઠિન પણ ઘર્મયોગ જયારે વંદનાદિ ધર્મયોગમાં જીવ જોડાય ત્યારે એ ઉગ્રવિહાર-તપસ્યા વગેરે કરી, પરંતુ તેમાં નિર્મળ સંસ્કાર ઊભા જ ન હોય, તેથી વંદનાદિયોગ યોગદષ્ટિના પ્રકાશનું એક કિરણ પણ નહોતું, એ સંસ્કારરૂપે યોગદષ્ટિ-પ્રકાશથી વાસિત નહિ હોવાથી, ઘર્મયોગ યોગદષ્ટિના પ્રકાશથી ભાવિત યાને રંગાયેલા વંદનાદિ યોગ દ્રવ્યયોગરૂપ દ્રવ્યક્રિયારૂપ થાય છે, નહોતા, કિન્તુ મલિન ઓધ-ષ્ટિના રંગથી અર્થાત ભાવયોગરૂપ નહિ, ભાવવંદનાદિ ક્રિયારૂપ નહિ. આ મલિન ભવાભિનંદીપણાના રંગથી રંગાયેલા હતા. સૂચવે છે કે કોઈ પણ ધર્મયોગ સધાય, ધર્મક્રિયા અહીં પૂછો,
ઓઘદ્રષ્ટિથી રંગાયેલી ધર્મક્રિયા - ધર્મયોગ ઘર્મક્રિયા ઓઘદ્રષ્ટિથી રંગાયેલી ચિંતા નહિ, મજુરી નહિ. વળી સાધુ થઈએ એટલે (૩) અને યોગદષ્ટિથી રંગાયેલી, એમાં શો ફરક? લોકોમાં માનવંતુ સ્થાન, માન-સન્માન મળે ! મોટા
ઉ૦- ફરક આ, કે ઓઘદ્રષ્ટિ યાને શ્રીમંતોય હાથ જોડે, સત્કાર-સન્માન કરે. સાધુ થઈએ ભવાભિનંદીપણાના રંગથી રંગાયેલી ધર્મક્રિયામાં ક્રિયા તો (૪) મોટા વ્યાખ્યાતા થવાય, તો (૫) હજારો પર પ્રીતિ ખરી, પરંતુ એમાં મુખ્ય પ્રીતિ તો પુદ્ગલ લોકોના ગુરુ થઈએ; ને (દ) શિષ્યો બને એ જીવનભર સાથે હોય, પૌલિક વિષયો સાથે હોય. ધર્મક્રિયા વિનયપૂર્વક સેવા કરે. (૭) આચાર્ય થઈએ તો ગામે આટલા માટે જ કરે, કે એનાથી ધારેલા દુન્યવી ગામ બોલબાલા થાય'- આ બધી આ લોકના દુન્યવી વિષયોની સિદ્ધિ થાય; દા.ત. ચારિત્ર સારી રીતે વિષયોની પ્રીતિથી ધર્મક્રિયાની વાત થઈ. પાળ્યું, ચારિત્રની બધી ક્રિયાઓ સારી કરી, તો ભલે ચારિત્ર જ નહિ, પણ ગૃહસ્થપણાની ય એમાં કષ્ટ સહ્યાં ખરાં, પરંતુ એમ સમજીને કે “તે દેવદર્શન-પૂજા વગેરે ધર્મક્રિયા પણ ઓઘદ્રષ્ટિ રાખીને નરક-નિયંય ગતિના દુઃખ-કષ્ટની અપેક્ષાએ મામુલી ઐહિક કામનાઓથી કરી, દા.ત. “દેવદર્શન-પૂજા છે; અને તે પણ ગણતરીના ૨૫-૫૦ વરસનાં જ છે, આદિ ધર્મક્રિયા સારી રીતે કરીએ તો ધર્માત્મામાં ત્યારે એનાથી પછી સુખ મળે દેવતાઈ ! અને તેય ખપીએ; તો વેપારમાં શાખ સારી પડે; ધર્મી કટુંબોની અસંખ્યા વરસનાં મળે છે ! તો આ ભાવમાં ખોટું
કન્યાઓ આપણા દીકરાઓ વેરે આવે !” એમ નથી.”- આમ મુખ્ય પ્રીતિ દુન્યવી વિષયોની યાને “પૂજા પ્રતિક્રમણમાં જઈએ તો સારી પ્રભાવના મળે, પૌદગલિક સુખોની. આ તો પરલોકના સુખની નવપદઓળી-ઉપધાનતપનાં અનુષ્ઠાન વગેરેમાં પ્રીતિથી ધર્મક્રિયાની વાત થઈ.
જોડાઈએ તો સારી પ્રભાવનાઓ મળે, મંદિર વિષયરાગથી ધર્મક્રિયા -
ઉપાશ્રયમાં પૈસા આપીએ તો આપણો ફોટો મૂકાય, એમ આ લોકના સુખની ય પ્રીતિથી ધર્મક્રિયા મકાન પર નામ ચડે, તકતી મૂકાય; ગામ-પરગામના થાય તેય ઓઘદૃષ્ટિના રંગવાળી હોય; દા.ત. “ચારિત્ર લોકોમાં પ્રતિષ્ઠા જામે. પજુસણમાં સારો તપ કરીએ ધર્મ લઈ લઉં તો (૧) નિરાંતે ખાવાપીવા મળે; (૨) તો મોટી પ્રભાવના પારણાં મળે, લક્ષ્મીદેવીનું સ્વપ્ન કશી રળવા-કમાવાની કે રસોઈ બનાવવા કરવાનીય લઇએ તો ઘરે લક્ષ્મીનો વરસાદ થાય, ઘોડિયા-પારણું
For Private and Personal Use Only
