________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઇચ્છાયોગ માટે લૌકિકમાંથી અલૌકિકતરફ કોઈપણ ધર્મયોગને ખરેખર ઈચ્છાયોગની કેટલાક ભાગ્યશાળી ત્યાગ-સંયમાદિના અલૌકિક કક્ષામાં લાવવા માટે એક ઉપાય આ પણ છે, કે જીવન જીવવામાં જબરદસ્ત કારણભૂત બનાવે છે. આ આપણે લૌકિકમાંથી અલૌકિક તરફ પ્રયાણ કરીએ; સંયોગ-સામગ્રીની કદર હોય તો અલૌકિક જીવન જીવનમાં લૌકિકતા છોડી અલૌકિકતા લાવીએ, ને એ જીવવામાં જબરદસ્ત કારણભૂત બનાવે છે. આ માટે અલૌકિક સાધનાઓ આચરીએ.
સંયોગ-સામગ્રીની કદર હોય તો અલૌકિક જીવન આ લૌકિક-અલૌકિકનો ભેદ સમજવા માટે એ જીવવાનું કરાય. જુઓ કે જગતમાં જીવન તો ઘણી જાતના છે. કીડા - અહીં ઇચ્છાયોગના ધર્મયોગને અવકાશ મળે છે. કીડી, મચ્છર-માકણ, વીંછી-સાપ, વાઘ-વરુ, મનને એમ થવું જોઇએ કે “આવા રૂડા ઢેડ-ભંગી ... વગેરે અનેકનાં જીવન જુદા જુદા સંયોગ-સામગ્રી મળ્યા છે, તો લાવ, લૌકિક જીવનના પ્રકારના જોવા મળે છે. એમાં કેટલાકનાં જીવન તો અંધારપટમાંથી બહાર નીકળી પ્રકાશમય અલૌકિક મહા ભયંકર દેખાય છે, દા.ત. માખીનો વાધ, જીવનને જીવું.' બસ, આ ઇચ્છાથી જે સાધના થાય બિલાડી, ગિરોલી, સિંહ, વાઘ... વગેરેનાં. એમ એમાં ધર્મયોગની જ શુદ્ધ ઇચ્છા હોવાથી એ વાસ્તવિક શક્તિ-અશક્તિ, ગુલામી, શેઠ, ત્રાસ-સુખ... ઇચ્છાયોગ બને. પ્રશ્ન થાય, વગેરેથી પણ જીવન જુદા જુદા દેખાય છે. નારકીના પ્ર0- આમાં ઇચ્છા તો અલૌકિક જીવન જીવતાં જીવન એકલા ત્રાસમય ! ત્રાસ તે કેવા ? જીવવાની આવી. શુદ્ધ ધર્મ-ઈચ્છા કયાં આવી? જીવતા કપાય-છોલાય - વૃંદાય, બળાય,
| ઉ- ધર્મ શું છે ? અંધકારમય લૌકિક જીવન કૂટાય...વગેરે ! ત્યારે દેવતાનાં જીવન એકલા
પડતું મૂકી પ્રકાશમય અલૌકિક જીવનની પ્રવૃત્તિ એ સુખમય; અલબતુ અંતરમાં ઈર્ષ્યા-લોભ-વગેરેથી
ધર્મ જ છે. કોઈ પૂછે “કેમ ધર્મ કરો છો ? કેમ દુઃખી થાય એ માનસિક વાત. એમ મનુષ્યોમાં ય દેવદર્શન-પૂજા
દેવદર્શન-પૂજા, દયા-દાન-શીલ, ત્યાગ-તપ કરો રાજા-અમલદાર-વેપારી-દલાલ, શેઠ - ગુમાસ્તો - છો ? તો કહેવાય કે અલૌકિક જીવન જીવવા માટે. નોકર-મજાર વગેરેના જીવન જુદા જુદા દેખાય છે. દુનિયાદારી – ધંધાદારી મજેના ખાનપાન-રંગરાગ છતાં આ બધાનાં જીવન મુખ્યતયા એ તો લૌકિક જીવન છે, એટલે કે કીડા-કીડી, આહાર-વિષય-પરિગ્રહ તથા કષયોની સંજ્ઞાના પાયા
પશુ-પંખી, અનાર્ય મનુષ્યો વગેરે લોકસાધારણ પરના હોઈ લૌકિક જીવન છે. એમાં લોકના જેવી
જીવન છે, એવા લૌકિક જીવનથી આપણી શી હિંસામય આરંભસમારંભ, ખાનપાન, ધંધો-વેપાર,
વડાઈ? જયારે આપણે આર્ય માનવ જનમ વિષયો-કષાયો... વગેરેની પ્રવૃત્તિ રહે છે એ લૌકિક જીવન છે. ત્યારે, એની સામે સારા સંયોગ-સામગ્રીથી
પામ્યા એ અલૌકિક જનમ છે; તો એમાં જીવન વિષયત્યાગ, સંયમ, અહિંસા-દયા, વ્રત-નિયમ,
પણ અલૌકિક જ જીવાય. જિનભક્તિ-સાધુભક્તિ... વગેરેની પ્રવૃત્તિ કરાય, એ
અને તે અલૌકિક ધર્મવૃત્તિ અને અલૌકિક અલૌકિક પ્રવૃત્તિ છે. એનાથી અલૌકિક જીવન જીવાય ધર્મપ્રવૃત્તિથી જ જીવન અલૌકિક બને.આવી ઇચ્છામાં છે. ખૂબી એ છે કે માનવ દેહ-ઇન્દ્રિયો-બુદ્ધિ વગેરે કયાં એકલા ધર્મ સિવાય બીજા કશાની ઈચ્છા જ છે? ઉત્તમ સામગ્રીથી પણ ઘણા લૌકિક જીવન જીવે છે વાત આ છે કે આપણને જે લોકોત્તર દેવાધિદેવ, ત્યારે સુદેવ-ગુરુ-ધર્મના સંયોગ સહિત સદ્ગર, જૈનધર્મ તથા એના અંગભૂત માનવદેહ-ઇન્દ્રિયો-મન-બુદ્ધિ વગેરે સામગ્રીને શાસ્ત્રો-મંદિરો-સંઘ... વગેરેનો અલૌકિક સંયોગ
For Private and Personal Use Only
