________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨)
(યોગદૃષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાનો હેય પર અભાવ અને ઉપાદેય પર આદર-બહુમાન પેલો કહે, “શેઠદો, નહિતર સાર નહિ નીકળે.” અથાગ હોય. કેમકે સર્વશે કહેલા એ વેદ્ય પદાર્થ છે.
શેઠ કહે, “જા તારાથી થાય તે કરી લેજે. સર્વજ્ઞ-વચનની આ ખૂબી છે- આગળ ચોથી દુષ્ટિના
શેઠે જમી તો લીધું, ને વધેલું નોકર ઘરે લઈ વર્ણનમાં કહેશે કે “ધર્મ ખાતર પ્રાણ છોડે, પણ પ્રાણ
ગયો, પણ પછી શેઠને સંડાસની હાજત લાગી, ચોરને બચાવવા ખાતર ધર્મ ન છોડે', એટલી ઊંચી દશા
કહે “ચાલ સંડાસમાં.” અહીં આવી છે, જેમ ભર્તુહરિ પતંજલિ, તામલિતાપસ વગેરેને; પરંતુ એમને બિચારાને સર્વજ્ઞ-વચન
ચોર કહે “મને ખાવા નથી આપ્યું માટે જિનપ્રવચન નથી મળ્યું, તેથી એ ચોથી દૃષ્ટિએ આવી
હરગીજ નહિ આવું.' અટકી ગયા, પાંચમી દષ્ટિના વેધ સંવેદ્યપદમાં નથી હવે શેઠ શું કરે? બંનેના પગની એક જ હેડ છે આવ્યા. સર્વજ્ઞ-વચન વિના સાચા હેય-ઉપાદેય૩૫ એટલે એકલા જવાય એમ નથી. તો શું ધોતિયું વેદ્ય ક્યાંથી જણાય? બાકી તાલિતાપસે શરીર કેવું બગાડે ? કબૂલવું પડ્યું, “કાલથી ખાવા આપીશ.” કરી મૂકેલું? છતાં સદ્દષ્ટિવાળી સાધના નહિ. એથી ત્યારે ચોર સાથે ગયો. બીજા દિવસથી ચોરને ખાવા અર્થ આ, કે
આપવું પડયું, પણ નોકરે ઘરે જઈ શેઠાણીને વાત કરી
કે, “શેઠ ચોરને ખાવા આપે છે.” મહિને કેદમાંથી સતસાધના શરીરને ત્યાગ તપથી સુકાવી
છૂટી શેઠ ઘેર ગયા; પણ પત્નીએ-શેઠાણીએ કશો નાખવા પર આધારિત નહિ, કિન્તુ વેદ્યસંવેદ્ય
આવકાર-વધામણાં ન કર્યા, ને મોં ચડેલું. પદ પર આધારિત છે.
શેઠ પૂછે “તમને મારી કદર નથી?' અલબતું ત્યાગ-તપથી શરીર સુકાવી નાખવું
શેઠાણી કહે, “મારા દીકરાના ખૂનીને તમે સહેલું નથી. હા, સહેલું થાય, જો શરીરને સંયમનું
ખવરાવનારા , તમારી કદર?' ખૂની સમજે.
શેઠ કહે, “દિકરો તમારો તો મારો નહોતો? દ્વાદશાંગીમાં છઠ્ઠા અંગ “જ્ઞાતાધ્યયન'માં શેઠ
પણ પૂછો તો ખરા કે કેમ ખવરાવતા હતા?' અને વિજય ચોરનું દ્રષ્ટાન્ત લઇ શરીરને તો સંયમનાં ખૂની તરીકે ઓળખાવ્યું છે.
હા, કેમ ખવરાવતા હતા?”
શેઠ કહે, એટલા માટે કે પહેલે દિવસે તો એ વિજય ચોરનું દ્રષ્ટાંતઃ
બહુ કરગર્યો તો ય ખાવા ન જ આપ્યું. પણ પછી કહે શરીર સંયમનું ખૂની શી રીતે?
સંડાસ સાથે નહિ આવું, હવે મારે શું કરવું ? વિજય ચોરે એક શેઠના બાળકને ઘરેણાં સહિત આપવાનું કબૂલ્યું ત્યારે એ સાથે આવ્યો !' ઉપાડી ગામ બહાર જઈ ઘરેણાં ઉતારી લઇ, બાળકને સાંભળી શેઠાણી સમજયા, રાજીપો દેખાડયો કે કુવામાં ફેંકી દીધેલું. પછી એ પકડાયો, રાજાએ એને “એમ છે? તો તો આપ્યું એ બરાબર.' જેલમાં નાખ્યો. બીજા અવસરે શેઠ જ કોઈ આ દુષ્ટાન્ત આપી જ્ઞાની કહે છે, -શેઠાણી રાજગુન્હામાં આવ્યાથી રાજાએ એજ ચોરના પગની એટલે સમજો આચાર્ય. એ શેઠના સ્થાને રહેલ એક જ હેડમાં શેઠના પગ ઘલાવી કેદખાનામાં એક માસ શિષ્યને ઠપકો આપે છે. “કેમ ચારિત્ર સંયમ લઈને માટે રાખ્યા. શેઠના ઘરેથી ભાણું આવ્યું. શેઠ જમે છે. શરીરને ખાનપાનથી મહલાવવાનું કર્યું? ચોર કહે, “મને ખાવા દો.'
શરીર સંયમનું ખૂની કેવી રીતે? - શેઠ તડૂક્યા “મારા દીકરાના ખૂની ! તને શરીર તો સંયમનું ખૂની છે. શરીરને અસંયમ ખાવા દઉ?'
ગમે, સારું સારું ખાવા પીવા પહેરવા ને આરામ
For Private and Personal Use Only
