________________
બહારવટિયો છતાં જોગીદાસ
સોરઠના સંતો જેમ સુપ્રસિદ્ધ છે, એમ બહારવટિયાઓ માટેય સોરઠ પ્રખ્યાત છે. આવા બહારવટિયાઓમાં જોગીદાસ ખુમાણનું પણ એક આગવું સ્થાનમાન રહ્યું છે. આમાં બહાદુરી કરતાં પણ ખુમાણના વ્યક્તિત્વ સાથે પરાક્રમની જેમ મુખ્યત્વે પવિત્રતા જે વણાયેલી હતી, એને જ કારણ ગણવી રહી. આ બહારવટિયાને મળેલા “જોગીદાસ” આવા નામ પર વિચાર કરતાં મનમાં એ જાતનો સંઘર્ષ અને વિમર્શ જાગ્યા વિના ન રહેતો કે, નામ જો જોગીદાસનું તો કામ બહારવટિયા તરીકેનું કેમ અને કામ જો બહારવટિયાનું તો નામ જોગીદાસ કેમ?
સાવરકુંડલાની નજીક આવેલા આંબરડી ગામના વતની આ બહારવટિયાને મળેલું જોગીદાસ નામ ખરેખર સાર્થક હતું. કારણ કે જોગીદાસને શોભે એવું જ એનું વ્યક્તિત્વ હતું. એ કંઈ જન્મથી જ બહારવટિયો ન હતો, જોગીના દાસને અનુરૂપ જીવન જીવનારા એને સંજોગોએ બહારવટિયો બનાવ્યો હતો, છતાં એનામાં “જોગી-દાસત્વ” તો ઝળહળતું જ રહી શક્યું હતું, આની પ્રતીતિ કરાવતો એક પ્રસંગ જાણીશું, તો આપણે અહોભાવિત બનીને બોલી ઊઠ્યા વિના નહિ જ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
