________________
જીવ સટોસટના સંગ્રામની આ એક પરાક્રમ કથા જાણવા અવે માણવા જેવી છે :
મારવાડના મર્દ-માનવો આજના જોધપુરનો જ્યારે જોધાણા તરીકે મહિમા ગાતા હતા, ત્યારે ત્યાંના સિંહાસન પર રાવ સાતલજીનો સૂર્ય તપતો હતો. એ સૂર્યના અજવાળા એવા તેજસ્વી હતા કે, સતીઓના સત લૂંટીને નાસનારો કોઈ શયતાન એ પ્રકાશમાં પકડાઈ ગયા વિના ન રહેતો. પોતાના રાજ્ય પર આવતા આક્રમણને પડકારવા એ જાગૃત રહેતા, તો પોતાની પ્રજાની મા-બેટીના સત સામે કોઈ કુનજર કરતું, તો એને જવાંમર્દીભર્યો જવાબ આપવામાં એઓ ધર્મ સમજતા !
જોધપુરના તાબામાં રહેલા પીપાડ શહેરના પાદરે એક દહાડો ગોઝારી એક ઘટના બની ગઈ. ચૈત્રનો મહિનો હતો. મેળામાં મહાલવા અને ગૌરીપૂજાનો તહેવાર ઉજવવા સો દોઢસો સરખે સરખી છોકરીઓનું એક ટોળું ગરબે ઘૂમી રહ્યું હતું. મેળાનો રંગ જામ્યો-ન-જામ્યો, ત્યાં જ ભંગનો એક ભણકારો સહુને ડરાવી ગયો. સહુએ દૂર નજર કરીએ તો એક ટોળું ધૂળની ડમરીઓ ઉડાડતું પોતાની તરફ આવતું જણાયું. મેળામાં મસ્ત બનેલી સ્ત્રીઓએ પહેલા તો ઉડતી એ ધૂળની ડમરીને ઉપેક્ષાની નજરે નિહાળી. પણ પછી એમને ભય લાગ્યો કે, વાસના ભૂખ્યા કોઈ મુસ્લિમ સિપાઈઓની તો એ સેના નહિ હોય ને ?
મ્યુચ્છ-મુસ્લિમ સત્તા પોતાનો પંજો ફેલાવી રહી હતી, એ યુગના એ દિવસો હતો એથી હિન્દુ બહેન-બેટીઓની ચારિત્રરક્ષા માટે કટોકટીનો ગણી શકાય, એવો એ કાળ હતો. ગરબે ઘૂમતી સ્ત્રીઓનો ભય સાચો ઠર્યો. એ સ્ત્રીઓ કંઈ વિચાર કરે એ પૂર્વે તો અજમેરના સૂબેદાર મલ્લુખાની સેના વચ્ચે એ સ્ત્રીઓ ઘેરાઈ ગઈ. સ્ત્રીઓમાંથી કોઈ નું રણચંડી' તરીકેનું રૂપ ન જાગે, એ માટે સૂબાએ સિંહ જેવો એક સાદ પાડ્યો : મીર ઘડુલો હાજર ?
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
૧૧૨
-