________________
ડાકૂ તરીકેનું પાપી જીવન જીવવાના કાળા સંસ્કાર લઈને જન્મેલો નામદેવ, એક સંસ્કારી અને ધર્મનિષ્ઠ માતાનું સંતાન બનવાનું સૌભાગ્ય જરૂર લઈને આવ્ય હતો. અને આ સૌભાગ્યને સદુપયોગ જ એક દહાડો એને ભાલાધારી શેતાનમાંથી માળાધારી સંત બનાવી ગયો !
નામદેવની વધતી વયની સાથે સાથે વધતી જતી વિકરાળ વાધવૃત્તિઓ જોઈને એની માતા કપાળ કૂટી રહી : રે ! આના કરતા તો મારા પેટે પથરો પાક્યો હતો, તો હું ગૌરવ લેત કે, કંઈ નહિ, છેવટે આ પથરો કપડાં ધોવાતો ઉપયોગી બન્યો !
બાલવય વીતી-ન-વીતી, ત્યાં તો નામદેવના દિલમાં સૂતેલો દાનવ જાણે બઈવાખોરના રૂપમાં બેઠો થઈ ગયો ફુલની કીર્તિ પર કાળો કૂચડો ફેરવીને કુલાંગાર બનવાની એની વૃત્ત-પ્રવૃત્તિથી હાથ ધોઈ બેઠેલી માતાએ અંતે એક દહાડો પોતાની છેલ્લી આંતરેચ્છા દર્શાવતા ગળગળા સાદે કહ્યું : બેટા ! મારે હવે તને કંઈ નથી કહેવું. મારી આ એક છેલ્લી વાત તું માની જાય, તો સારી વાત છે, નહિ તો હું માનીશ કે, છતે પુત્રે હું વાઝણી છું. તારા જેવા પાજીપુત્રની માતા કહેવડાવવા કરતા વાંઝિયામેણું મને વધારે વહાલું લાગે છે.
માતાની આ ગદ્ગદ વાણી નામદેવને નરમ બનાવી ગઈ ! એણે કહ્યું : મા ! મારી હૂંટફાટની વૃત્તિની આડે પાળ ન બંધાય, એવી તારી એક આજ્ઞાને શિરોધાર્ય કરવામાં આનાકાની કરું તો પછી હું ભારતની માટીમાં મોટો થયો ન ગણાવું. તું ગમે તેવી આજ્ઞા કર, એને જીવનની અને જાનની બાજી લગાવીનેય અખંડિત રાખવાની હું શપથ સ્વીકારું છું. પણ એટલો ખ્યાલ જરૂર રાખજે કે, હું ડાકું છું અને ડાકુ જ રહેવા માંગુ છું.
માનું મન પ્રસન્ન થઈ ઉઠ્યું. એણે કહ્યું : બેટા ! એક પ્રતિજ્ઞા લે કે, સવારના સમયે એકઝઅંતરે પ્રભુનું થોડુક ધ્યાન ધરીને પછી જ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫ -
