________________
૧૫
હિન્દુત્વની નેક ટેક
હવાના એક હલેસે અને પવનની એક ફૂંકે જ સત્તા આગળ નમી પડવાની કાયરતા આજે જ્યારે ઠેર ઠેર ફુલી-ફાલી રહી છે. ત્યારે નેકટેક અને ખુમારીથી ભર્યો ભર્યો આ પ્રસંગ જરૂર પ્રેરણાદાયી થઈ જાય એવો છે. હિન્દુત્વની હિંમતથી ભરેલો એ વિ જો આટલો અણનમ હોય, તો જૈનત્વથી જ્વલંત સંઘ-સમાજ તો કેવો સામર્થ્ય-શીલ હોવો ઘટે ? આવો પ્રેરક-પ્રશ્નાર્થ ખડો કરતો કવિ ગંગનો આ એક પ્રસંગ છે.
હિન્દુત્વના એ રંગ હળદરિયા નહોતા, એની સાખ પૂરતા એ પ્રસંગને જોનારના અંતર પોકારી રહ્યા ઃ ગંગ ! રંગ છે તારી ટેકને ! તેં જંગ જગવી જાણ્યો, એટલું જ નહિ; પણ ઉમંગથી, ભંગ પાડ્યા વિના તેં જંગ જીતીય જાણ્યો !
ગંગ એક કવિ હતો. બાદશાહ અકબરના નવ રત્નોમાંના એક નેક કવિ તરીકેની કીર્તિ એમને વરી હતી. જ્યારે અકબરના આશ્રિત થવાના અરમાન એમતો મિત્રમંડળ વચ્ચે ખુલ્લાં કરેલ, ત્યારે બધાએ સાવધાનીનો સૂર પોકારતા કહ્યું હતું : અકબર જેવા મુસ્લિમ રાજાના
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૫
૮૪
