________________
કાલક્ષેપને ન સહી શકતા અકબરે વળતી જ પળે જવાબ વાળ્યો : આ દુનિયામાં એવા પાગલો ફકત બે જ છે, જે એંઠવાડને અમૃતની અદાથી આરોગતા હોય ! પહેલો એંઠભોજી છે ભિખારી, બીજો છે કૂતરો !
જીવન-મરણની દરકાર કર્યા વિના બીજી જ પળે રૂપમૂર્તિએ બોધબાણનો ટંકાર કર્યો : જહાંપનાહ ! સાચી વાત કરી આપે. હવે આપનો નંબર મારે શેમાં ગણવો ? ભિખારીમાં કે કૂતરામાં ?
‘દિલ્હીશ્વર અને ભિખારી ! ભારત સમ્રાટ અને કૂતરો ! રૂપમૂર્તિ ! રૂપના મદમાં આવી જઈને મર્યાદાભંગ કરતા તને શરમ નથી આવતી ! રૂપનો આટલો બધો ગર્વ કે, ત્રણ ટકાની નાચનારી હોવા છતાં મને ભિખારી અને કૂતરા જેવો ગણે છે ! સાબિત કરી આપ : હું ભિખારી કઈ રીતે ? હું કૂતરો કઈ રીતે ?’
વાઘ વિફરે, એમ અકબર ક્રોધાંધ બની ઉઠ્યો. જો પ્રેમના પાશમાં બદ્ધ ન હોત, તો ત્યારે ને ત્યારે જ રૂપમૂર્તિના દેહ પર એની સમશેર ફરી વળત.
રૂપમૂર્તિએ આ પાર કે પેલે પારનો છેલ્લો દાવ નાખતા કહ્યું : દિલ્હીના ઓ અધીશ્વર ! ભિખારીની જેમ ચપ્પણિયું લઈને રૂપની ભીખ માંગવા નીકળ્યા છો અને ઉપરથી પાછી સાબિતી માંગો છો ! કૂતરાની જેમ વમેલું ચાટવા મોં લંબાવી રહ્યા છો અને ઉપરથી પાછી સિદ્ધ કરી આપવાની શેખી મારી રહ્યા છો ! બોલો : આપે મારી ભીખ માંગી કે નહિ ? ભીખમાં ન મળે તો ઝપાઝપી કરીનેય મને મેળવવાના મનસૂબા આપે સેવ્યા છે કે નહિ ? હું અણદાગ નથી મારે માથે પતિ છે. હું ભોગવાઈ ચૂકી હોવાથી એંઠ છું હવે વમેલાને/એંઠને ખાવા આપ તૈયાર થયા છો કે નહિ ? ભીખ અને શ્વાન વૃત્તિના આનાથી વધીને વળી બીજા કયા પ્રબળ પુરાવા હોઈ શકે ?
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૫
૬૩
