Digvijaya Mahakavya

Author(s): Meghvijay, Ambalal P Shah
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 64

5
पद्य ३५-५२]
दिग्विजयमहाकाव्यम् । केचित् पुनः प्रतिमयाऽऽसमयानुसारा व्युत्सृष्टकायमुपसर्जनभावनेन । स्थानं विधाय समपादमिवाऽऽदरेण तस्थुर्निर्रर्गलबलप्रजिघांसयैव ॥ ४५ ॥ तेजो'ऽदैसीयमपहन्तुमिवासमर्थान् आलोचनोपधिपरिग्रहदण्डजार्थान् । निश्चित्य दुष्टपरमोहमहीश्वरोऽपि प्राप्तः क्रमाच्छिथिलतां स्वत एव विभ्यत् ॥ ४६॥ दक्षाः पराक्रमधियाऽऽवरणस्य भङ्गे शूरा विचेरुरभितो विषये क्षमायाः। मुक्तैषिणः सरसमूहमिहीऽऽदिशन्तः सन्तः स्थिता धृतरुचः खलु मण्डलाये॥४७॥ वाणी विभोर्भगवती वरशक्तिरूपा सन्मानसंदृढतरा प्रविवेश साक्षात् । तस्या रुचिप्रबलमण्डलदर्शनेन भीतः पलाय्य विगतः कचनापि मोहः॥४८॥ एवं क्षमाधनवरैः प्रभुशासनेन प्रोद्भासिते समितिकर्मणि सांयुगीनः । विश्वाभ्युदीर्णचरमोहबलक्षयोऽभूदेकातपत्रजिनराजमहोदयाय ॥ ४९॥ 10 विद्याश्चतुर्दश जिनेश्वरशासनान्तः प्रादुर्बभूवुरुपमानमितास्तु रत्नैः । प्रत्येकमावधिकृता मुनयः सहस्रं तस्माचतुर्दशसहस्रगणस्तदीयः॥५०॥ नंन्दीरवादभिनवाद् भुवि गर्जयन्तः सर्वानुयोजनविधौ निपुणा गुणाढ्याः। गुप्तीश्वराः कुसमयार्थविनाशनेन भान्ति स्म साधुगणिनो जिनशासनेन ॥५१॥ केचिजनाः प्रकृतिनिश्चलताऽभ्युपायं व्यातेनिरे नैरवरस्थितिवन्धतर्कम् । यस्मात् परः शतगुणो सबन्ध एव प्रादेशिकं समुदयं जनयत्यवश्यम् ॥५२॥
[४५] १ 'प्रतिमया' कायोत्सर्गेण, पक्षे मयो नाम उष्ट्र. ऊहं वितर्क पक्षे शरव्रजः । १५ 'आदिशन्तः' कथयन्तो विशेषस्तं प्रतीति प्रतिमयम् । २'आसमयानुसारा' आसमयं मुञ्चन्तो वा। १६ 'धृतरुचः' तदीप्तयः। १७ 'मण्डलाने' यथाऽवसरमनुसारश्छलादिना येषां ते । ३ 'व्युत्सृष्टकायम्' खड्ने मण्डलमुखे मण्डलमत्र सूत्रमण्डलं वा। स्यक्तशरीरं यथा स्यात् तथा। ४ 'उपसर्जनभावनेन' स्वदेहेऽ- ruleचिप्रबलमण्डलामा प्राविwिium प्यनादरखुद्या गौणत्वभावनया। ५ 'समपादम्' समपादं स्थानं मण्डलं प्रतावा तस्य न टीले प र्मानेन ना। कायोत्सर्गे, बाणविसर्गे वा। ६ 'निरर्गलबल.' निरर्गलं स्वतत्रं
[४९] १९ 'क्षमाधनवरैः' क्षमाधना मुनयो भूपा वा । प्रबलं वा बलं शारीरम् ।
कायो ani [] २० 'नन्दीरवः' वाद्यसमूहशब्दः नन्दीसूत्रपाठो ८ 'मालोचनोपधिपरिग्रहदण्डजार्थान्' आलोचना प्रायश्चित्तस्थानं | वा । २१ 'सर्वानुयोजन.' सर्वानुयोजनं सर्वमनुयोजनं पृच्छा, पक्षे आलोचनं मन्त्रः, उपधिपरिग्रहो वस्त्र-पात्रादि स्थलं वा, अनुयागा वा। २२ 'गुप्ताश्वराः
अनुयोगो वा। २२ 'गुप्तीश्वराः' गुप्तयो मनोगुप्ताद्याः कारागृवं दण्डा मनोदण्डादयः सैन्यं वा तेनोपनार्थान् ।
वा। [४७] ९ 'पराक्रम' पराक्रमो बलं, पर उत्कृष्टोऽक्रमो | [५२] २३ 'प्रकृति' प्रकृतयो ज्ञानावरणाद्याः, प्रजा कोको युगपद्भावः । १० 'आवरणस्य' आवरणं ज्ञानावरणादिवरणो वा। २४ निश्चलता" निश्चलता स्वास्थ्य निर्जरणं वा । वप्रस्तस्य । ११ 'विषये' देशे गोचरे वा। १२ 'क्षमायाः'.५ 'नरवरस्थितिबन्धतर्कम्' राज्य स्थितिविचारं, मनुजगत्यायु:शान्तेः, भूम्या वा। १३ 'मुक्तैषिणः' मुक्ताः सिद्धजीवाः, मुक्तं स्थितिबन्धं वा। २६ 'रसबन्धः' प्रजानेहः कर्मरसबन्धो शस्त्रविशेषः पाणियन्त्राभ्याम् । १४ 'सरसमूहम्' सरसं रसयुक्तं, ! वा । २७ 'प्रादेशिकः' देशसम्बन्धी प्रदेशबन्धो वा।
[46] 1'अदसीयम्' अस्येदमदसीयम्। 2 'दुष्टपरमोहमही- 14916'समितिकर्मणि' ईयर्यादिकार्ये रणे वा। 7 'सांयुगीनः' श्वरः' दुष्टो यः परवासी मोहश्च शत्रुवरूपः कामदेवः स एव मही
महा- तत्परैः। 8 “विश्वाभ्युदीर्णचरमोहबलक्षयः' विश्वेऽभ्युदीर्णः कृतः श्वरो राजा।
[48] 3 'सन्मानसंदृढतरा' सन्मानेन सम्यगतिशयेन दृढेति । चरतो मोहस्य कामदेवस्य बलं तस्य क्षयः नाशो येन सः। 4 'पलाय्य' नंवा । 5 'मोहः' कामदेवः।
19 'एकातपत्र' एकमद्वितीयमातपत्रं छत्रं यस्य सः।
*P राज्य।
दि.म. ४