________________
જીવસ્થાનકમાં ગુણસ્થાનક
તેમજ ૫. સંજ્ઞી વિના ૬ પર્યાપ્ત જીવભેદમાં અને સૂક્ષ્મઅપર્યાપ્તમાં એક મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનક હોય. સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક લઈને સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિયમાં ઉત્પન્ન ન થાય. બાકીના પર્યાપ્ત સંગી વિના ૫ પર્યાપ્ત જીવભેદમાં પણ સાસ્વાદન ગુણ હોય નહિ કારણકે સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક લઈને આ જીવભેદોમાં ઉત્પન્ન થવાય પણ સાસ્વાદન છ આવલિકા સુધી હોય અને તે અપર્યાપ્તાવસ્થામાં હોય પર્યાપ્તા તો સ્વયોગ્ય પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી થાય એટલે કે અંતર્મુહૂર્ત બાદ જ થાય. ત્યારે તો સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક ચાલ્યું જાય તેથી સંભવે નહિ. તેમજ પર્યાપ્તા સંશીમાં બધા ગુણસ્થાનક હોય, અહીં પર્યાપ્તા એટલે લબ્ધિપર્યાપ્તા એવા કરણપર્યાપ્તા જાણવા જો કે ૧૩મા સયોગી ગુણામાં ભાવ મન હોય નહી. અને અયોગમાં યોગ ન હોય તો પણ સંજ્ઞીમાં તે બે ગુણ કહ્યાં છે. કેવલી ભગવાનને દ્રવ્ય મન હોય. તેથી કેવલીને સંજ્ઞી કહ્યા છે. અને ચૌદમું ગુણ. સંજ્ઞી જ પામે તે અપેક્ષાએ કહેલ છે. શતકચૂર્ણિમાં કહ્યું છે કે – મારાં છેવનો વિ અસ્થિ તેમાં संन्निणो मन्नति । मणोविण्णाणं पडुच्च ते संनिणो न भवंति त्ति मेटर કેવલી ભગઠનો સન્ની નોઅસની કહ્યા છે.
આ પ્રમાણે ચૌદે અવસ્થાનક ઉપર ગુણસ્થાનક નામનું પ્રથમ દ્વાર પૂર્ણ.
“ચૌદ જીવસ્થાનકોમાં યોગ”
अपजत्त छक्कि कम्मरल, मीसजोगा अपज्ज संनीसु । ते सविउव्व मीसएसु, तणुपज्जेसु उरलमन्ने ॥४॥
શબ્દાર્થ - કમુરત્ન મીર - કાર્મણ-દારિક| હું - એ સાત અપર્યાપ્તામાં
મિશ્ર નોબા - યોગ
તપ - શરીરપર્યાપ્તિએ
- પર્યાપ્તમાં સવિડળીસ - વૈક્રિયમિશ્ર સહિત | – અન્ય આચાર્યો
