________________
૧૬
પડશતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ મુહૂર્ત કાળ સુધી બંધાય છે. ત્યારે આઠકર્મોનું બંધસ્થાનક છે. તેમજ દશમા ગુણઠાણે આયુષ્ય અને મોહનીય વિના ૬ કર્મોને બાંધે છે. તેથી છનું બંધસ્થાનક હોય છે. ૧૧થી ૧૩ ગુણસ્થાનકે એક જ વેદનીય કર્મ બાંધે એટલે ૧નું બંધસ્થાનક હોય આ પ્રમાણે ૪ બંધસ્થાનક જાણવા.
સાત-આઠ આદિ બંધ સ્થાનકોનો કાળ અને ગુણઠાણા.
આઠના બંધનો કાળ અને ગુણઠાણા :- જઘન્યથી અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત છે કારણ કે આયુષ્ય કર્મ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અંતર્મુહૂર્ત સુધી સતત બંધાય છે તેથી આઠના બંધસ્થાનકનો કાળ પણ અંતર્મુહૂર્ત છે. એટલે આયુષ્ય બાંધતા અંતર્મુહૂર્ત કાળ થાય. ગુણસ્થાનક. ૧થી ૭ (ત્રીજા વિના.)
સાતના બંધનો કાળ :- જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત ધૂન પૂર્વક્રોડના ત્રીજા ભાગ સહિત છ માસ ન્યૂન ૩૩ સાગરોપમ છે.
ગુણઠાણા :- ૧થી ૯
૮ના બંધમાંથી ૭ના બંધની શરૂઆત કરે ત્યારથી બીજા ભવમાં આયુષ્ય ન બાંધે ત્યાં સુધી ૭ના બંધનો કાળ ગણાય.
મનુષ્ય-તિર્યંચ ચાલુભવનું અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્ય બાકી હોય અને પરભવનું તિર્યંચ-મનુષ્યનું અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણનું આયુષ્ય બાંધે તો તે જીવ ચાલુભવના શેષ અંતર્મુહૂર્ત સુધી અને પરભવમાં ઉત્પન્ન થયા પછી પોતાના અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણ આયુષ્યના બે ભાગ પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી સતત આયુષ્ય સિવાય ૭ કર્મોને બાંધે છે. આમ જઘન્યથી ૭ના બંધનો કાળ અંતર્મુહૂર્ત છે.
અને જે પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળો મનુષ્ય પોતાના આયુષ્યનો ત્રીજો ભાગ બાકી રહે ત્યારે અનુત્તર દેવ કે સાતમી નરકનું ૩૩ સાગરોપમનું આયુષ્ય બાંધે* અંતર્મુહૂર્ત પછી આયુષ્ય કર્મનો બંધ
* પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળા તિર્યંચો નરકનું ૩૩ સાગરોપમનું અને પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળા મનુષ્યો નરક અને અનુત્તરદેવનું ૩૩ સાગરોપમનું આયુષ્ય બાંધે. તે અપેક્ષાએ ઘટે
