________________
બાસઠ માર્ગણામાં યોગ
છતાં સપ્તતિકા ગ્રંથકારના મતે ઉપશમ શ્રેણીમાં વર્તતો જીવ ઉપશમ સમકિત લઈને અનુત્તરમાં જાય એવું માને છે. તેથી તેમના મતે વૈક્રિયમિશ્ર અને કાર્યણકાયયોગ ઘટે પણ ઔદારિક મિશ્રયોગ ઘટે નહિ.
૬૫
પરંતુ ઠાણાંગસૂત્રની ટીકામાં ઉપશમ સમકિતમાંથી પડી સાસ્વાદન પામી વિકલેન્દ્રિયમાં જવાય અને સાસ્વાદનને ઉપશમનો અંશ માનીએ તો ઔદારિક મિશ્રયોગ ઘટે. નહી તો ઔ મિશ્રયોગ ઘટી શકતો નથી. ગ્રંથકારે કઈ અપેક્ષાએ કહ્યો તે સમજાતું નથી.
કેટલાકના મતે નવા ઉપશમ સમ્યક્ત્વમાં લબ્ધિ ફોરવાય તે મત પ્રમાણે સિદ્ધાંતના મતે મનુષ્ય-તિર્યંચ નવું સમ્યક્ત્વ પામી વૈક્રિયશરીર બનાવે ત્યારે લબ્ધિ ફોરવતી વખતે ઔ મિશ્રયોગ માને તે અપેક્ષાએ ઔ મિશ્રયોગ ઘટી શકે. તથા ઉપશમ સમતિ ચારે ગતિમાં પમાય તેથી બાકીના યોગ સંભવી શકે.
દેવગતિ અને નરકગતિમાં ચાર જ ગુણસ્થાનક હોવાથી સર્વવિરતિ ન હોય તેથી આહારકદ્ધિક ન હોય અને ઔદારિક શરીર નામકર્મનો ઉદય ન હોય તેથી ઔદારિકદ્રિક પણ ન હોય. બાકીના ૧૧ યોગ સંભવી શકે છે.
कम्मुरल दुगं थावरि, ते सविउव्विदुग पंच इगि पa । छ अनि चरिम वइजुय, ते विउव्विदुगूण चउ विगले ॥ २७ ॥ શબ્દાર્થ મુરત તુ ં – કાર્મણ અને ઔદદ્વિક તે - ઉપર કહેલ ત્રણ યોગ
पवणे વાયુકાયમાં મિવનુઞ - છેલ્લા વચનયોગ સહિત
ગાથાર્થ :- પૃથ્વીકાયાદિ ચા૨ સ્થાવરમાં કાર્પણ અને ઔદારિકદ્વિક એમ ત્રણયોગ હોય છે. એકેન્દ્રિય અને વાઉકાયને તે જ ત્રણયોગ વૈક્રિયદ્વિક સહિત કરતા પાંચયોગ હોય છે. અસંજ્ઞી માર્ગણામાં આ પાંચ યોગ અને છેલ્લા વચનયોગ સહિત કુલ છ યોગ હોય છે.
